107
Orqaga tebranganda ko‗tarilish (94-rasm). Qo‗llarda bukilib tayanish holatidan tos-son
bo‗g‗inidan to‗g‗rilanib. tovonlarni oldinga-yuqoriga yo‗naltirish kerak. Rostlanish bilan birga
qo‗llarni tirsak bo‗g‗inida bukkancha yelkalarni qo‗l ushlagan joyga yaqinlashtirish lozim.
Tananing tos-son bo‗g‗inidan biroz bukkan holatini saqlab turib, oldinga faol tebranishni boshlash
kerak. Tik holatda to‗g‗rilanib, undan o‗tgach, kerishish zarur. Oyoq uchlari qo‗shpoyadan
balandroq ko‗tarilgandan keyin qo‗llarni to‗g‗rilashni boshlash kerak. Bu to‗g‗rilanish
harakatining tezligi tovonlar
tezligidan
oshmasligi va tana qismlarining qo‗shpoya dastaklaridan ilgariiab ko‗tarilishini ta‘minlashi
lozim. Qo‗llarni oxirigacha to‗g‗rilanishi tovon harakatining to‗xtashiga to‗g‗ri kelishi kerak.
O‗rgatish. O‗ziga xos harakat vazifalarini hal qilish usuli mashg‗ulotning ketma-ket
bajarilishini tavsiya qiladi:
a)
tirsaklarga tayanib, orqaga siltanib ko‗tarilish;
b)
qo‗llarga tayanib tebranishdan oldinga siltanib, yelkalarni qo‗llar ushlagan joyga
yaqinlashtirish; shuning o‗zini qo‗llarda bukilib
tayanish holatida bajarish;
har ikki mashqni
bajarganda ham qo‗shpoya ustidan qo‗llar sirpanmasligini va ularni tezroq tirsakda bukish
tavsiya qilinadi;
d) murabbiy yordamida siltanib ko‗tarilish. U yon tomonda turib, avval bir qo‗li
bilan, keyinchalik ikki qo‗li bilan talabani sonidan ko‗taradi.
Oyoqlarni kerib o‗tirish holatidan yelkalarda tik turish. Qo‗llarni
sonlarga yaqinroq ushlash,
yelkalarni oldinga engashtirish va qo‗llarni bukib, kuch bilan gavdani qo‗shpoya dastaklaridan
ko‗tarish kerak. Gavda tik holatga kelgandan keyin yelkalarni qo‗shpoya dastaklariga tushirib,
tirsaklar yon tomonlarga uzatiladi. Tosson bo‗g‗inidan to‗g‗rilanib, oyoqlar juftlashtiriladi.
O‗rgatish. Agar murabbiy talabalardan chap tomonda tursa, sonlar qo‗shpoya dastaklaridan
yuqori ko‗tarilgan paytda, u o‗ng qo‗l bilan talabaning qornidan ko‗tarib yordamlashishi, talaba
yelkasi bilan yiqilmasligi uchun chap qo‗lini beliga qo‗yib, qo‗shpoya dastagi ustidan ushlashi
zarur.
Burchak hosil qilib, tayanish holatidan yelkalarda tik turish. Bu mashqni bajarish oldingi
mashqni bajarishga nisbatan ko‗proq jismoniy kuch talab qiladi. Barcha qolgan statik hollarda
mashqlarni bajarish bunga o‗xshashdir.
O‗rgatish. Mashqlarni o‗rgatishda ehtiyot bilan yordamlashish oldingi mashqlarni
o‗rgatishdek bo‗ladi.
108
Yelkada tik turish holatidan oldinga umbaloq oshib, oyoqlarni kerib о‗tirish. Boshni oldinga
engashtirib, oyoqlarni imkon boricha tezroq ko‗rishga harakat qilib, tos-son bo‗g‗inidan bukish
kerak. Bukilib yelkalarda tik turish holatiga kelib, shu holatda muvozanat saqianadi, qo‗llarni tez
oldinga almashtirib ushlab, bukilib tayanish holati saqianadi. Imkon boricha, oyoqlarni kengroq
kerib, oldinga dumalab oyoqlarni kerib o‗tiriladi.
O‗rgatish. Murabbiy talabaning yon tomonida turib, bir qo‗li bilan tos ostidan, ikkinchi qo‗li
bilan bo‗yin ostidan (qo‗shpoya ostidan) ushlash yordamida bukilib, yelkalarga tayanishga
ko‗maklashadi. Qo‗llarni almashtirib ushlab bukilib tayanish. Oyoqlarni kerib o‗tirish holatiga
dumalaganda tos va ko‗kraklar ostidan ushlab turish mumkin.
Siltanib yelkada tik turish (95-rasm). Bu mashqni bajarish uchun orqaga yelkalardan
balandroq siltana olish kerak. Shu balandlikda tebrangandan so‗ng, qo‗llarni ohista bukish lozim.
Yelkalar qo‗shpoya balandligi tengligiga yetishi bilanoq tirsaklami yon tomonga yozish
zarur. Orqaga tebranganda tovonlar yetarli balandlikka yetmasdanoq qo‗llarni erta bukib yuboriladi
– bu ko‗pincha yo‗1 qo‗yiladigan xatodir.
O‗rgatish. Murabbiy talabaning yon tomonida turib, bir qo‗li bilan son ostidan (qo‗shpoya
dastagi ustidan), ikkinchi qo‗li bilan talabaning orqasidan ushlaydi.
Halqada bajariladigan
Do'stlaringiz bilan baham: