Пайвандлаш ишлари


Чуянни ёй ёрдамида пайвандлаш учун иш урни цандай ташкил к,или-



Download 7,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet91/133
Sana13.07.2022
Hajmi7,91 Mb.
#792729
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   133
1. Чуянни ёй ёрдамида пайвандлаш учун иш урни цандай ташкил к,или-
нади?
2. Чуянни пайвандлаш усуллари.
3. Пайвандлашдан олдин деталлар к,андай коли план ад и?
4. Чуянни совук, холила пайвандлаш режимлари кдндай танланади?
5. Чуянни циздириб пайвандлаш хусусиятлари нималардан иборат?
6. Пайвандлаш олдидан буюмларни к,издириш усуллари.
7. Чуянни пайвандлашда риоя кидинадиган ме^нат хавфсизлиги крида-
ларини сузлаб беринг.
169


13.2. Ч У Я Н Н И ГАЗ АЛАНГАСИДА ПАЙВАНДЛАШ
Кириш йул-йуригини куйидаги режа асосида утказиш тавсия 
этилади: иш урнини ташкил кдлиш ва чуянни газ алангасида пай­
вандлаш ишларини хавфсиз бажариш коидалари; чуянни совук хдлида 
пайвандлаш; чуянни киздириб пайвандлаш; юзаларга металлни су­
юклантириб коплаш хамда дарзларни жез билан пайвандлаб беки­
тиш.
Иул-йурик беришда талабаларга иш уринларини ташкил килиш 
ва чуянни газ алангасида пайвандлашда, юзаларга металлни суюк­
лантириб коплаш хамда дарзларни жез билан пайвандлаб бекитишда 
риоя килинадиган мехнат хавфсизлигининг асосий коидаларини эс­
латиш лозим. Бундай металл билан пайвандлашда респираторсиз иш­
лаш катьиян ман килинади, чунки углероднинг ёниш махсуллари ва 
рух буги ишловчи сопшгига зарарли таъсир курсатади. Чуянни совук 
холида пайвандлашни курсатишга утганда талабалардан бирига алан­
гани ортикча ацетилен иштирок этадиган килиб ростлашни топши- 
риш ва бундай аланга пайвандлаш жараёнида чокдаги ёниб кетади- 
ган углерод урнини тулдириши зарурлигини тушунтириш даркор. 
Флюс остида ярим автомат усулида пайвандлашнинг мохияти куйи- 
дагидан иборат: ярим автомат туткичи кулда сурила бориши билан 
унга урнатилган воронкадан пайвандлаш зонасита флюс берилади, у 
буюм сиртини ва электрод симини 40—50 мм баландликда бекитади 
(93-расм). Пайвандланадиган буюм (1) ва электрод сими (2) орасида 
ёндирилган ёй флюс (3) остида ёнади. Бунда пайвандланадиган 
буюм кирраси, электрод сими ва флюснинг суюкланиши юз беради. 
Ваннадаги котган металл пайвандлаш жараёнида хосил буладиган
тошкол кобиги (5) билан 
копланади, уни металл кот- 
ганидан кёйин осонгина 
кетказиш мумкин. Суюк- 
ланматан металл пайванд- 
лашдан кейин йигиб оли- 
ниб, иккинчи марта ишла- 
тилади.
Валиклар тушираётган- 
да ёки дарзлар, уйдим-чу- 
курлик ва бошк,а нуксонлар- 
ни пайвандлаб бекитаётган- 
да, горелка алангасини
93-расм.
Флюс остида пайвандлаш чизмаси.
170


узмаган х,олла пайвандлаш ваннасига киритиш усулини курсатиш 
лозим. Бунда икки жихатга эътибор каратилади: пайвандлаш пайти- 
да сим вакди-вакдида флюсга ботириб ва флюс эса ваннага котик, 
билан сепилиб турилади.
Пайвандлаш ваннасидаги металлнинг чуян таёкча билан жадал 
аралаштирилишига талабалар диккатини тортиб, бунинг мох и яти ни 
тушунтириб, таъкидлаш лозимки, шундай к,илинганда, металлдаги 
эриган газларнинг гашкарига ч и киши осонлашади, натижада чокда 
говаклар пайдо булмайди. Шунингдек, пайвандлаш сими ва горел- 
канинг кандай ха ракатлантирил ишида н сабок, берувчи махсус коида- 
лар йукдиги боис бу борада кундалик ме\нат жараёнида майорат 
хосил килина бориши уктирилади. »
Чокни пайвандлашни тугаллаётганда талабалар дикка™ни бутун 
пайвандланган чокни ва унинг атрофини ф и ш мча киздириш хамда 
металл бир текис совиши учун горелкани секин-аста узокдаштириш 
кераклигига каратиш зарур. ^уянни пайвандлашга утиш олдидан бу- 
юмни киздириш усуллари яна бир бор эслатилиб, пайвандлаш тех- 
никаси курсатилиши керак. Жез билан валиклар туширишда чуян 
деталнинг юзаси суюкданмасдан, факат жез суюкланиш хароратига- 
ча кизиб, юзани окартириши тушунтирилади. Бинобарин, бу чуян­
ни жез билан кавшарлаш жараёнини ташкил этади. Талабаларга ай- 
рим жойларда калайлаш бажарилишини укдириш лозим. Чуян юзаси 
етарли даражада кизиганда жез юпка катлам булиб ёйилади. Унинг 
тугунчалар тарзида думалокяаниб колиши деталнинг етарлича кизи- 
маганлигини билдиради. Айни вактда пайвандлаш алангаси ок- 
сидлайдигаи булиши кераклигини айтиш даркор. Бу холда кислород 
кийин эрийдиган оксид пардаси хосил килиш и натижасида pyx 6yF- 
ланиб кетмайди. Дарзларни режа билан пайвандлаб бекитишни курса­
тишда хам дарз кирраларини калайлашдан кейингина бириктирувчи 
катламни хосил килишга утиш лозим. Чуян кизиб кетмаслиги учун 
аланга металл сиртидан 10—15 мм масофада булиши керак.
Талабалдр машкдарини куйидаги режа асосида утказиш тавсия 
этилади: чуян пластиналарни сову к холила учма-уч пайвандлаш; куй- 
мадаги нуксонли жойларни олдиндан к,издириб пайвандлаб беки­
тиш; чуян пластинага жезни суюклантириб коплаш; дарзларни жез 
билан пайвандлаб бекитиш.
Чуянни совукхолида пайвандлаш машкдарини бажаришда унинг 
кирралари 90° бурчак хосил килиб йунилали ва учма-уч йигилган 
10—18 мм калинликдаги чуян пластиналардан 6—10 мм диаметрли
171


пайвандлаш чивигидан фойдаланилади. Аланга куввати деталнинг 
1 мм к,алинлигига 100—120 л/соат хисобида олинади. Ацетилен 
микдори нисбатан купрок булган аланга кулланилади. Киздирил- 
ган танакор — бура флюс сифатида ишлатилади.
Иш уринларини айланиб чикишда талабалар ли клали кирралар­
ни яхшилаб к,издириш ва сую к металлни обдан аралаштириб туриш 
кераклигига, акс холда, чокларда говаклар ва пайвандланмай кал­
ган жойлар пайдо булиши мумкинлигига кдратилиши лозим.
Текширув намунаси чокнинг ташки куринишига к,араб ва прессда 
синдириб куриб бахдпанади. Пайвандлаш сифатига унинг синган 
жойига к,араб ба\о берилади.
Иоваклари, уваланган жойлари ва бошка нуксонлари булган де- 
татларда олдиндан киздириб, пайвандлаб бекитиш машки бажари­
лади. Нуксонлар 6—12 мм диаметрли (нукрон диаметрига кдраб) чуян 
чивик, билан пайвандлаб ёпилади. Аланга куввати асосий металлнинг 
1 мм кдлинлигига 67—75 л/соат хисобида олиниб, оксидловчи алан­
га кулланилади.
Иш уринларини айланиб чик;ишда талабалар кдлайлаш жараёни­
ни гугри бажаришлари ва аланга узагини ваннадан уртача масофада 
тутишларини кузатиб бориши керак.
Текширув намунаси эни ва баландлиги бир хил булган бир нечта 
валиклар хосил кдлинган пластинадан иборат.
Дарзларни жез билан пайвандлаб бекитиш машки кичик дарзла- 
ри булган брак чуян деталларда бажарилади. Дарз кирраларини тала­
баларнинг узлари кенгайтиришади. Пайвандлаш усули ва режими 
аввалги машкдагидек колади. Текширув намунаси ташки куриниши­
га караб бахоланди.
Якунловчи сухбатда машгулотга хулоса ясалгандан кейин махсус 
корхонада ишлаб чикэджлган жез сим ва махсус флюсдан фойдаланиб, 
чуянни паст хароратда кавшарлаш-пайвандлаш жараёнини намойиш 
килиш тавсия этилади. Бу холда пропан-бутан-кислород алангасидан 
фойдаланиш макбул эканлигини таъкидлаш лозим. Топширик сифати­
да уйда рангли металл ва котишмаларни пайвандлаш хусусиятларига 
оид материалларни такрорлаб келишни белгилаш мумкин.

Download 7,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   133




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish