П. С. Султонов, Б. П. Ахмедов олий ўқув юртлари учун дарслик

Реал ресурслар деб жамиятни айни холатдаги ривожланиш босқичида қидириб
топилган, захиралари аниқланган ва жамият томонидан фаол ишлатилаётган ресурсларга
айтилади. Ишлаб чиқаришни ривожланиши, илмий ишлар ва ишланмаларни амалиётга
тадбиқ этила бориши билан реал ресурслар ҳам ўзгариб боради. Масалан, инсонларнинг у
ёки бу соҳани такомиллаштириб бориш жараёнида бир энергетик ресурслар бошқасига
алмаштирилади. Масалан, саноат корхоналари пайдо бўлаётган дастлабки даврларда ёнилғи
сифатида кит мойидан фойдаланилган. Китларни овлаш саноатни ривожлантириши учун
муҳим ҳисобланса-да, китларни кескин камайиб кетишига сабаб бўлди. Шу билан бирга
китларни овлашни таъминлаш масаласи ҳам қийинлашиб борди. Энергия хом ашёсини
бошқа турига алмаштириш эҳтиёжи туғилди. Энди ўрмон ёнилғи ресурси сифатида
ишлатила бошланди. Бу хол ҳам ўрмонзорлар майдонини кескин камайиб кетишига олиб
келди. Шунингдек, ўрмонларни кесиб ишлатиш иқтисодий жихатдан ўзини оқламай қолди.
Шундан сўнг аввал кўмир, сўнгра газ конларини қидириб топиш ва ишлатиш амалга
оширилди. Жамиятнинг ҳозирги ривожланиш даврида энергия ресурслари манбаи сифатида
гидроэлектростанциялар энергиясидан фойдаланиш етакчи ўринни эгаллади. Шунга
қарамасдан ер остидан қазиб олинадиган энергия хом ашёларига (кўмир, нефть, ва
газга)бўлган эҳтиёж тобора ошиб бормоқда. Чунки дунё бўйича электр энергиясининг 60% и
иссиқлик электр станциялари (ИЭС) ҳисобига олинмоқда. Катта миқдорда энергия талаб
қилинадиган саноат корхоналарини энергия билан таъминлаш учун энергетик ресурсларнинг
бошқа турларидан фойдаланишга эътибор қаратилмоқдаки, бу хол инсониятни битмас
тугалмас энергия билан таъминлашга хизмат қилиши мумкин. Келажакда термоядро
энергетикаси, шамол генераторлари ва қуёш энергиясидан фойдаланиш имкониятлари
шулар жумласидандир. Инсоният ўтмишда энергия инқирозига бир неча марта учраганлиги
маълум, аммо инсон бу муаммоларни мувофақиятли хал қила олган.