P habibullaev


bet66/117
Sana31.12.2021
Hajmi
#256849
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   117
Bog'liq
Kvant statistik fizika

rad/sek 
R
(25)
aylanish davri esa / —0,001 
sek
 atrofida.  Shuningdek,  neytron yulduz hosil 
bo‘lishida  magnit  maydon ning  oqimi  ham  saqlanadi,  ya’ni 
HR2=const 
yoki  bundan
H   = H
(26)
Odatda  neytron  yulduzlarning  magnit  momentlari 
P
  aylanish 
chastotasi  yo‘nalishi  bilan  bir xil  bo‘lmagani sababli,  magnit  momentlar
) )   6


fazoda  neytron yulduzning aylanishida konik sirt  hosil qiladi (4.6-rasm.) 
Neytron yulduzlarda umumiy elektr zarad bo‘lmagani va sferik — simmetrik 
bo‘lganidan  undan  magnitodipol  nurlanishi  sodir  bo'ladi. Bu  nurlanish 
J
,  o'lchamlar  nuqtai  nazaridan  qaraganda,  magnit  momenti 
Pm
  ga, 
aylanish chastotasi 

 ga va doimiy 
с
 ga quyidagicha bog‘lanishda bo'ladi:
Т-» 2 
4
= - / >   .... 
(27)
с
(a ~
 bir tartibidagi o'lchamsiz doimiylik,  anig'i 
a=
2/3). Agar 
Pm
  ~ 
H nRl 
ni e’tiborga olsak,
c3
ifodani  olamiz;  neytron  yulduz  uchun
//,,  *   Ю ш 
E,  R
  *   Ю6 
srn,
  со  =*  If)4  / 
sek 
qiymatlarni quyib,  magnit-dipol nurlanishi quwati 
J
 uchun ushbu taqribiy 
qiymatni  topamiz:
./  ~  104H 
егфек
 =   1033 
Vt
 
(28)
Bu  bir necha  o ‘n  million  quyoshlar nurlanishiga teng!
Neytron  yulduzning  nurlanishi  magnit  momenti  vektori  P  ho'yicha 
yo'nalgan bo‘ladi. Shu sababli, neytron yulduz yerdagi kuzatuvchi tomonidan 
“aylanuvchi  mayak-mash'al”  kabi  bo‘!adi,  y a ’ni  undan  kelayotgan 
nurlanishning alohida impulsion kuzatiladi.  Shu sababli neytron yulduzlar 
pulsarlar deyiladi.
/ o r
Masala 4.3. Neytron yulduzning aylanma harakati energiyasi 
t
  =  — 
ni  baholang va olingan  natijani  izohlang.
Yeehish.  /   = 
MR\ E  -  M o rR ;
  ~  10'" ■
  (lO4)2 • ( lO 'J   ~  1046 
J
Izoh.  Bu qiymatni (28) ga bo'lib,  aylanma harakat energiyasi qancha 
vaqtga yetishini baholaymiz:
F
 
I0 40
1  =  -----  * 10" 
sek
  ~  I O ' 
yil 
J
 
10”
Demak,  pulsarning  nurlanish  davri  taqriban  million  yil  atrofida bo'ladi. 
Masala 4.4. 
Quyosh  tipidagi  pulsarning  zichligini  baholang.
117


Y e c h is h .  о   - 
: M   -■
=  Л/  «   2-  105"  fcg, /?  *   IО 4 
т

4л/?; 

'  "
Bulanii nazarda tutib, olamiz p  =i  5 ■
  !0 ‘ 
kg/m-
  = 5 1 0
14 g/sm*.
  Bu yadro 
rnateriyasi  (moddasi)  zichligidir.
Masala  4.5.  Neytron  yulduzlar  kvant  statistika  obyekti  ekanligini 
isbothng.
(N   1
Yechssh.  Bizga ;na  lumki,  zarralar orasidagi  o'rtacba  masola 
*
\/  J
ue Broyl To'iqin uzunligi A.,iartibid;i bo'isa, inmday sistema kvant statistikasi 
asosida  qatalishi  lozim.  Bahoiayhk:  neytron  massasi 
m  ~
  10'*4 
gr.

N  
"\
 

(
  10“  1

—у
  Г...... ~ !  ~  -v  i 
nevimnlar/sm^
 10 
* nevtronlar/sm1.
 Demak, bundan

f/ )  m u 
\ 10 '  J  '

I

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   117




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish