О‘zr oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi buyrug‘i Buyruq №434 2017

Chirish  jarayoni  (ammonifikatsiya). 
Azot  –  hayvon  va  о‘simlik 
oqsillarining, ya’ni tirik materiyaning zarur va doimiy qismidir. 
Azot  miqdori  havo  tarkibining  taxminan 
4
/
5
  qismiga  tо‘g‘ri  keladi,  shunga 
qaramay yashil о‘simliklar va hayvonlar havodan azotni о‘zlashtira olmaydi, balki 
faqat kimyoviy bog‘langan azotni assimilyatsiya qiladi. 
О‘simliklar  faqat  anorganik  azotni  ammoniyli  tuzlar  shaklida  о‘zlashtira 
oladi  va  nitrat  kislota  tuzlarini  osonroq  о‘zlashtiradi,  nitratlar  о‘simlik  tanasida 
organik azot birikmalariga aylanadi, bular esa о‘simlik oqsilining tarkibiga kiradi. 
Hayvon  organizmi  о‘simlik  oqsilini  iste’mol  qilib,  parchalaydi  va  о‘z  oqsilini 
sintez  qiladi.  Organik  azotdan  doimo  anorganik  azot  hosil  bо‘lib  turishi  uchun 
mikroblar  ishtirok  etishi  shart,  ular  murakkab  organik  birikmalarni  parchalaydi, 
sо‘ngra  о‘simliklar  yaxshi  о‘zlashtiradigan  nitratlarni  hosil  qiladi.  Shu  tariqa, 
dalalar  hosildorligi  va  qolaversa  butun  organik  hayot  tuproqdagi  ba’zi  mikroblar 
faoliyatiga bog‘liq. 
Azot aylanib yurishining ayrim bosqichlarini kо‘zdan kechiraylik.