Oziq ovqat texnologiyasi

1 – MA’RUZA
MARGARIN VA MAYONEZ TAYYORLASH USKUNALARI


Reja: Tanklar va ivitish vannalari. Pasterizatorlar. Margarin mahsulotlarini dozalash uskunalari. Emul’siyalash va gomogenlash uskunalari. Aralashtirgich. Emulsator. Gomogenizator. Ammiakli sovitkich-votator. Krisstalizator. Mayonez ishlab chiqarish uskunalari to’g’risida asosiy ma’lumotlar.


A1-JLU liniyasida margarin olishni texnologik sxemasi (31-rasm). Rafinatsiyalangan va hidsizlantirilgan yog‘lar va yog‘da eruvchi moddalar retseptura buyicha (1) avtotaroziga kelib tushadi, suv-sutli faza esa (2) avtotaroziga kelib, keyin yog‘lar va suv-sutli faza (3) aralashtirgichga yuboriladi. Aralashtirgichdan navbatma navbat harorati 38-40⁰C bo‘lgan emulsiya muvozanatlovchi idish (4) kelib tushadi. Bu yerda belgilangan sath saqlanadi. So‘ngra emulsiya yuqori bosimli (5) nasos yordamida 1,8-2,2 MPa bosimda va 38-40⁰C haroratda (6) sovitgichga uzatiladi.
12-14⁰C gacha sovutilgan emulsiya (7) taqsimlovchi qurilmaga kelib tushib, ikkita oqimga ajralib, filtr (8)dan o‘tib, kristallizator (9)ga beriladi, keyin qadoqlovchi avtomatlarga (10) yuboriladi. Margarinni ortiqchasi maxsus qurilma orqali (15) idishga kelib tushadi. U yerda eritilib (16) nasos orqali aralashtirgich (3)ga yuboriladi. Qadoqlash (10) avtomatlardan keyin margarin transporter yordamida taxlash (11) avtomatlariga uzatiladi.
To‘ldirilgan qutilar g‘ildirakli transportyor bilan banderollash (14) mashinasiga uzatilib, so‘ngra tayyor mahsulot omboriga yuboriladi.
Margarinni monolitda ishlab chiqarishda, emulsiya sovutilgandan keyin, taqsimlagichdan o‘tib, (8) filtrdan (12) dekristalizatorga kelib tushadi. Bu yerda ichki issiqlik ajralish natijasida margarinning harorati 2-3⁰Cga ko‘tariladi.
Margarin (12) dekristalizatordan qutilarni to‘ldirish va tortish (13) avtomatiga beriladi. Og‘irligi 10,15,20 kg li qutilar transportyor orqali banderollash (14) mashinasiga, so‘ngra omborga uzatiladi.
Uzluksiz ishlaydigan avtomatlashtirilgan liniyalarning ko‘pchiligining unumdorligi soatiga 2,5 t ga teng. Ba’zi bir zavodlarda quvvati soatiga 5 t ga teng bo‘lgan yuqori unumdorli liniyalar o‘rnatilgan. U yerda 4-silindrli sovutgichlar qo‘llaniladi va me’yorlash, me’yorlovchi nasoslar yordamida xajmiy usul bilan bajariladi. Bu liniyalarda uchta aralashtirgichlar o‘rnatilgan.