O’zbtkiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Odatdagi yugurish. Tayanch tiralgan qadam bilan erishib bo‘lmaydigan yuqori tezlikdagi harakatlar talab etilganda o‘yinchilar odatdagi – yugurishdan foydalanadilar.
Voleybol bo‘yicha mutaxassislar hozirgacha ham ARASTU qarashlariga tayanadilar, unga ko‘ra “tezroq yugurish uchun kuchliroq itarilish kerak”. Ushbu talqinga ko‘ra yugurish tezligi yuguruvchining qadam uzunligining (L) uning chastotasiga (n) ko‘paytmasiga tengdir:
V=L∙n (14)
Rasman bu to‘g‘ri, biroq uni keyingi talqini quyidagicha: sportchining qadamlari chastotasi – juda konservativ omildir: mashq jarayonida “eng yuqori tezlik” hodisasi tez boshlanadi. Ushbu sababga ko‘ra, oyoq harakatlari chastotasi yuqori bo‘lgan sportchilarni tanlab olishga katta e’tibor berish tavsiya etiladi.

3. To‘xtash

Voleybolchilar harakatdan so‘ng, yoki o‘yin usulini bajarganidan so‘ng to‘xtaydilar. O‘yinchilar to‘xtashni quyidagi usullarda amalga oshiradilar: qadamda, ikki qadamlab, yugurib, sakrab, sirpanib va umbaloq oshib. Harakatning pastroq tezligi (tayanch tiralgan qadamda) o‘yinchilarga qadamlab to‘xtashga imkon beradi. Harakatning ancha yuqori tezligini (odatdagi yugurishda) ikki qadamlab sekinlashtirish mumkin. Buning uchun tayanuvchi uzun, oxirgidan oldingi qadamda oyoq o‘yinchining gavda qismidan oldinga o‘tadi va to‘xtashda tayanchga, uning harakat tezligini so‘ndiruvchi, qarama-qarshi kuch qo‘yish imkoniyati paydo bo‘ladi. Oxirgi qadam o‘yinchining to‘xtash vazifasini uzil-kesil hal qiladi.

Yugurishning yanada yuqoriroq tezligi oyoq qismiga berilgan yuqori darajadagi tormozlanish bilan sekinlashtiriladi. Bu unchalik uzun bo‘lmagan pastroq, oldinga uzatilgan siltanuvchi oyoqdan birdaniga siltanib yerga tushishdan iboratdir. Sakrash usuli bilan, masalan, hujumchilar, to‘siq qo‘yuvchilar va himoyalovchi o‘yinchilar tayanchsiz holatda to‘xtashlari mumkin.
Sirpanishdagi ishqalanish hisobidan himoyachilar to‘xtashlari mumkin, ular tizzada, yonbosh bilan, ko‘krak yoki orqasi bilan sirpangan holda to‘pga tashlanadilar. Himoyachilar to‘xtashni umbaloq oshish yordamida ham bajarishlari mumkin. Yiqilish bilan to‘xtagandan so‘ng o‘yinchilar mumkin qadar tezroq o‘z hududlarini egallashlari va o‘yinga qo‘shilishlari muhimdir.