O’zbekstan respublikasi joqari ha’m orta arnawli biLİm miNİstrliGİ

Birinshiden, finans-bank sistemasındag’ı krizis protsessleri derlik pu’tkil 
du’nyanı qamtıp alıp atırg’anı, retsessiya h’a’m ekonomikalıq pa’seyiwdin’ ayqın 
bolıwı, investitsiyalıq iskerlik ko’leminnin’ shekleniwi, talap h’a’m xalıqaralıq 
sawda ko’leminin’ kemeyiwi, sonday-aq du’nyanın’ ko’plegen ma’mleketlerine 
ta’sir ko’rsetetug’ın awır sotsiallıq jog’altıwlar payda bolıwı mu’mkinligin 
tastıyıqlamaqta. 
Ekinshiden, h’a’wij alıp baratırg’an global finanslıq dag’darıs ja’h’a’n 
finans-bank sistemasında ju’zege kelgen awır kemshiliklerdin’ bar ekenin h’a’m 
usı sistemanı tu’pten reformalastırıw za’ru’rligin ko’rsetti. Ha’zirgi waqıtta bul 
dag’darıs tiykarınan o’zinin’ korporativ ma’plerin go’zlep is ju’ritip kelgen, kredit 
25
Қараңыз: Каримов И. Жер жүзилик финанслық-экономикалық дағдарысы, Өзбекистан шараятында оны 
сапластырыўдың жоллары ҳәм илажлары. Т.,2009 4-бет.

---

35 
h’a’m qımbat bah’alı qag’azlar bazarlarında h’a’r qıylı spekulyativ a’meliyatlarg’a 
berilip ketken bankler xızmeti u’stinen jeterli da’rejede qadag’alawdın’ joqlıg’ın da 
tastıyıqladı. 
U’shinshiden, finanslıq-ekonomikalıq dag’darıstın’ h’a’r bir ma’mlekettegi 
shegarası, ko’lemi h’a’m aqıbetlerinin’ qanday bolıwı h’a’r ta’repleme bir qansha 
faktorlardan kelip shıg’adı. Yag’nıy, bul en’ da’slep, a’ne usı ma’mlekettin’ finans-
valyuta sisteması qanshelli bekkem ekenine, milliy kredit institutlarının’ qanday 
da’rejede kapitallasıwı h’a’m likvidligine (to’lew imkaniyatına), olardın’ shet el 
h’a’m korporativ bank du’zilmelerine qanshelli qaraslı ekenine, sonday-aq altın-
valyuta qorının’ ko’lemi, sırt el kreditlerin qaytarıw mu’mkinshiligi h’a’m aqırg’ı 
na’tiyjede - elimiz ekonomikasının’ turaqlılıg’ına, diversifikatsiya h’a’m ba’sekige 
shıdamlılıq da’rejesine baylanıslı.