Өзбекстан республикасы жоғары және орта арнаулы білім беру уәзірлігі

 
 
 
 
 
 
 

---

160 
 
 
 
 
4-тарау. Оқу орны менеджменті. 
4.1. Оқу орнының педагогикалық менеджменті.
4.1.1. Оқу орнын басқарудың педагогикалық-психология-
лық негіздері.
Басқару тек өндіріске тән болған процесс емес. Басқарудың әлеуметтік 
салаларда, соның ішінде білім беру системасында дұрыс ұйымдастырылуы өте 
маңызды.
Қазіргі дәуірде біртұтас педагогикалық процесті ғылыми тұрғыдан бас-
қаруға әрекеттер күшейді. Бұл интеллектуал потенциалы жоғары кадрларды 
қалыптастыру үшін өте қажет деп есептеледі. 
Алдымен, басқарудың әлеуметтік мәнін айқындап алайық. 
Басқару
– бұл 
белгілі бір объектке ұйымдасқан түрде, жоспарлы, системалы әсер ету. 
Оқу орындарының педагогикалық қызметін басқару
деп педагогика-
лық процесті жоспарлау, ұйымдастыру, марапаттау, нәтижелерді бақылау жә-
не талдауға айтылады.
Бүгінгі күнде педагогика пәніне оқу орындарын басқару бойынша жаңа 
ұғымдар енгізілуде. Олардың мәні алдыңғыларынан да тереңірек. Мысалы, 
«әсер ету» түсінігінің орнына «өзара әрекет», «ынтымақтастық», «рефлек-
тивтік басқару» сияқты ұғымдар қолданылуда. 
Оқу орындарын басқару теориясы оқу орындарының менеджменті теория-
сымен толықтырылды. Менеджмент теориясы қызметкерлерге деген сенім, 
олардың өнімді еңбек етуі үшін жағдай жасау және өзара құрметпен 
сипатталады.

---

161 
«Менеджмент» және «менеджер» атаулары қазіргі талдануында өндіріс 
және мекеме иелері өз мүліктері мен қызметкерлерін өздері басқарғанша таң-
даған бағыты бойынша арнаулы дайындықтан өткен мамандарды жұмылдыр-
ғанды абзал деп есептегеннен кейін пайда болды. Бүгінгі күнде менеджер өр-
кендеген мемлекеттерде абыройлы кәсіптерден бірі болып саналады.
Менеджмент дегенде, әдетте жетекшілік лауазымына тағайындалған тұл-
ғалардың жұмысы түсініледі. Басқаруға, сондай-ақ, тәрбиешілік жұмысы да 
кіреді.