Өзбекстан республикасы жоғары және орта арнаулы білім беру уәзірлігі

3.12.3. Экологиялық тәрбие берудің формалары мен 
методтары. 
Экологиялық тәрбие, ең алдымен, экологиялық білім беру процесінде 
амалға асырылады. 
Экологиялық білім
– табиғат пен пен қоршаған орта туралы теориялық 
және практикалық білімдерге ие болу.
Экологиялық білім география, биология, химия, еңбек, физика, әдебиет 
сияқты пәндерді оқыту арқылы бepiледі. Бұл пәндерді үйрену арқылы оқу-
шылар өсімдіктер, жануарлар, қоршаған орта туралы мағлұмат алады. Эко-
логиялық тепе-теңдікті сақтау не үшін қажет екенін білуі, табиғаттағы өзара 
байланыстылықты үйренуі олардың табиғат туралы көзқарастарын қалыптас-
тырады. 

---

159 
Оқушылардың экологиялық санасын қалыптастыруда табиғатты қорғау-
ға арналған қоғамдық пайдалы еңбектің маңызы зор. Мысалы, 5-7 класс оқу-
шылармен «Құстар күнін», «Табиғатқа саяхат», «Орман күнін» өткізу. Жоға-
ры класс оқушыларын көгалдандыру жұмысына қатыстыру, экологиялық экс-
курсиялар ұйымдастыру, «Қызыл кітап»қа енген өсiмдiктер, жануарлар, аң-дар 
туралы мәлімет жинап, оларды қорғау, айналаны таза ұстауға дағдылан-дыру.
Оқушыларға экологиялық тәрбие беруде ақпарат құралдарының да орны 
маңызды. Балалар әдебиетінде, газет-журналдарда табиғатты қорғау, әлемде-гі 
экологиялық проблемалар туралы материалдар жарық көреді. Радио-теле-
видение табиғатты қорғау бойынша танымдық хабарлар береді. Бұлар, әрине, 
оқушыларды табиғатты аялауға үндейді.
Экологиялық тақырыпқа байланысты тәрбиелік сабақтар өткізу, онда 
«Құран» және хадистерден, мақал-мәтелдерден пайдалану, кластарын таза 
ұстау бойынша жарыстар өткізу т.б. оқушылардың бойында экологиялық сана 
мен мәдениетті қалыптастыруға көмектеседі. 
Бақылау сұрақтары: 
1. Экология деген не? 
2. Экологиялық апат дегеніміз не?
3. Экологиялық тәрбиенің мәнін түсіндip.
4. Оқушыларға экологиялық тәрбие және білім берудің мақсаттары жай-
лы пікіріңіз.
5. Мектептегі экологиялық тәрбиенің негізгі міндеттері. 
6. Экологиялық тәрбие беру жолдары.