«O’zbеknеftgaz» Milliy Xolding Kompaniyasi

8.2.1. Neft koni strukturasida qatlam bosimining taqsimlanishi 
 
Qatlam bosimi qiymatlarining o’zgaruvchanligi asosan p’ezometrik yuzaning 
sathi, qatlamning yotish chuqurligi va quduq og’zining dengiz sathidan yuqorida 
joylashganligi orasidagi o’zaro nisbatga bog’liq. Quyidagi asosiy sxemalarni ko’rib 
chiqamiz. 

---

199 
1. Pezometrik yuza quduq og’zidan 
pastda joylashgan (8.2-rasm, a). Bu holda
100
h)
(Н
100
ρ
Н
'
ρ



р
, 
bunda 


suyuqlik zichligi, uning 
qiymati bir deb qabul qilinadi. 
Bundan 
100
Н
р

. 
2. Pezometrik yuza sathi quduq og’zi 
sathiga mos kelgan (8.2-rasm, b). Bu 
holda 
100
Нρ
100
ρ
Н
р
'


, bundan 
100
Н
р

. 
3. Pezometrik yuza sathi quduq 
og’zi sathidan yuqorida joylashgan (8.2-
rasm, v). Bunday holda
,
100
ρ
h)
(Н
100
ρ
Н
р
'



bundan
100
P
Н

. 
Strukturada qazilgan quduqlardagi bosimlarning taqsimlanishi 8.3-rasmda 
ko’rsatilgan sxema bilan izohlanishi mumkin. Bu sxemada antiklinal tuzilishli kon 
strukurasidagi neft qatlami yer yuzasiga 
chiqqanligi 
tasvirlangan. 
Beshta 
quduqdagi qatlam bosimi va statik 
sathlarni aniqlash talab qilinadi. 
1-quduq
chekka suvlarni ochgan. 
Quduq tubi 950 m chuqurlikda, statik 
sath esa quduq og’zidan 50 m 
chuqurlikda joylashgan. Suv zichligi 1 
ga teng bo’lganda quduq tubidagi (V-
nuqta) qatlam bosimi: 
9
100
50
950
p



В
MPa 
Quduqdagi statik ustun 900 m ga teng. 
2-quduq
antiklinal qanotida burg’ilangan va qatlamning neftli qismini dengiz 
sathidan 450 m chuqurlikda ochgan; quduq chuqurligi 750 m. S nuqtadagi qatlam 
bosimini aniqlash uchun V nuqtadagi qatlam bosimidan to suv-neft tutash 
yuzasigacha bo’lgan 100 m balandlikdagi suv ustunining qarshi bosimini hamda suv-