O‘zbekistonda davlat tili va boshqa tillarning rivoji

IV.MUSTAHKAMLASH


A)Mashqlar orqali.


1-topshiriq. Ajratib ko'rsatilgan gap bo'laklarining so'rog'ini va qaysi
gap bo'lagi bilan bog'lanib kelayotganini ayting.
1. Elga el qo'shilsa — davlat, eldan el ketsa mehnat. (Maqol) 2. U Ikromjonni frontga ana shunday kuzatib qolgan edi. (S.A.) 3. Bu kitobni ukam uchun oldim. 4. Yaxshini maqtasang yarashur, yomonni maqtasang adashur. (Maqol) 5. Ko'rganni eshitgan yengibdi. (Maqol) 6. Qiy-chuv bilan ularni yengib bo'lmaydi. 7. Birni birov beradi, ko'pni — mehnat. (Maqol)
topshiriq. Shu gap bo'laklarining qaysi turkum so'zlari bilan
ifodalanayotganini aniqlang
183- mashq. To'rtliklarni o'qing, to'ldiruvchilarni topib jadvaldagidek izohlang.
Yana atadim she'r, azizim ustoz, Sizni desam, tanda jo'shar hayajon. Quyoshga yetguncha yozsam-da, oz-oz,
Sizga muhabbatim dilda bir jahon! (T. Rajabiy)
Yaxshiga yaxshi nom fe'lidan yetar, Sha'niga barcha el rahmatlar aytar, Yomon bag'rini tosh aylasa, yaxshi — Yurak qo'ri bilan toshni eritar. (T. Yo'ldosh)

To'ldiruvchi	So'rog'i	Ifodalanishi	Qaysi bo'lak (so'z) bilan bog'langanligi
she'r(ni) ...	nimani?	ot bilan	atadim

184- mashq. Rasmdan foydalanib, «Bobomdan tanbch eshitdim»
mavzusida matn tuzing. So'ng matndagi to'ldiruvchilarni aniqlang


B)Savollar orqali
Gapning qanday bo'lagiga to'ldiruvchi deyiladi?
To'ldiruvchilar qaysi so'z turkumlari bilan ifodalanadi? Misollar keltiring.
To'ldiruvchilarning gapdagi xizmati haqida gapiring.
To'ldiruvchilar ko'proq qaysi bo'lakka bog'lanib keladi?

V.BAHOLASH MEZONI
Ishtirokiga qarab
VI.UYGA VAZIFA
185- mashq. Uyga vazifa. Radiodan taralayotgan kuy poyezdning taraqa-turuqiga jo'r bo'lib, kishini hayratga solardi gapidagi to'ldiruvchilarni aniqlang va izohlang.