O‘zbekistonda davlat tili va boshqa tillarning rivoji

Ona tili
MAVZU : Sabab holi va maqsad holi
MAQSAD: A) ta’limiy maqsad - O’quvchilarga mavzu haqida bilim berish
B) tarbiyaviy maqsad –o’quvchilarqalbida hamkorlik ,do’stlik tuyg’ularini sinngdirish
C) rivojlantiruvchi maqsad – gapning tuzilishiga ko’ra turlaridan nutqda o’rinli foydalanish
DARS TURI: umumlashtiruvchi
USLUB: an’anavuy
JIHOZ:darslik
DARSNING BORISHI:
I. Tashkiliy davr : A) salomlashish
. B) davomatni aniqlash
II. UY VAZIFASINI SO’RASH
A)Mashqlar orqali.

178-mashq. «Adabiyot» darsligingizdan bir she'riy asarni tanlang. Undagi ravish hollari qatnashgan gaplarni ko'chirib yozing

B)Savollar orqalli


1.Gapning qanday bo'lagi ravish holi deyiladi? Ugapda qaysi so'roq­larga javob bo'ladi?
2.Daraja-miqdor holiga tavsif bering. U gapda qanday bo 'lak bilan munosabatga kirishadi va qanday ma'nolarni ifodalaydi?
3.Daraja-miqdor hollari qaysi so'z turkumlari bilan ifodalanadi? Misollar keltiring.
III.YANGI MAVZU BAYONI
. Ish-harakatning sababini bildirib, nimag a? nima u ch u n? nima sababdan? nima s a b a b I i? kabi so'roqlarga javob bo'lgan hoi sabab holi deyiladi. Misollar: Tinchlik tufayli yurt obod. Yaxshi o'qigani uchun u mukofotlandi. Qui Tarlon shodligidan To'xtolmadi yig'idan. (H. O.)
Sabab holi -lik, -sizlik qo'shimchalarini olgan otlar, -gani qo'shimchali ravishdoshlar va sababli, uchun ko'makchili qurilmalar bilan ifodalanadi.
Ish-harakatning maqsadini bildirib, nima u ch u n? ni­ma maqsadd a? nima q i I g a n i? kabi so'roqlarga javob bo'lgan hoi maqsad holi deyiladi. Misollar: Qoratoy do'stining dov-daragini surishtirish uchun yelib-yugurdi. (O.) Bolalar o'ynab kelgani ko'chaga chiqib ketdi. (O.)
Maqsad holi maqsad ravishdoshlaridan, ot yoki fe'llardan keyin uchun, deb, maqsadida, maqsadi bilan kabi so'zlarni keltirish orqali, shuningdek, jo'nalish kelishigi qo'shimchasini olgan harakat nomlari
orqali ifodalanadi.