O‘zbekistonda davlat tili va boshqa tillarning rivoji

Ona tili
MAVZU : SO'Z-GAPLAR


MAQSAD: A) ta’limiy maqsad - O’quvchilarga mavzu haqida bilim berish
B) tarbiyaviy maqsad –o’quvchilarqalbida hamkorlik ,do’stlik tuyg’ularini sinngdirish
C) rivojlantiruvchi maqsad – gapning tuzilishiga ko’ra turlaridan nutqda o’rinli foydalanish
DARS TURI: umumlashtiruvchi
USLUB: an’anavuy
JIHOZ:darslik
DARSNING BORISHI:
I. Tashkiliy davr : A) salomlashish
. B) davomatni aniqlash
II. UY VAZIFASINI SO’RASH
A)Mashqlar orqali.


157- mashq. Badiiy asarlardan atov gaplarning qo'lla- nilishiga 3—4 ta misol topib yozing.


B)Savollar orqalli


1.Atov gaplarga tavsif bering: nima uchun u atov gaplar deyiladi, gapda (matnda) qanday vazifa bajaradi?
2.Atov gaplar qanday zamon ma'nolarida ifodalanishi mumkin?
3.Atov gaplar necha so'zdan iborat bo'ladi


III.YANGI MAVZU BAYONI
Bilib oling. Bir so'zdan iborat bo'lib, tarkibga ajralmaydigan, boshqa so'zlar bilan kengaya olish imkoniyatiga deyarli ega bo'lmagan gaplar so'z-gaplar deyiladi. Ular tasdiq, inkor, so'roq, taajjub, his- hayajon kabilarni ifoda etib, matn bilan bog'liq bo'ladi. So'z-gaplar, asosan, modal va his-hayajon munosabatlarni ifoda etgani uchun ham ko'proq dialogik va ba'zan monologik nutqqa xosdir. Masalan:
Endi so'zingizdan aynamang, xo'pmi?
Mayli, — dedi Fazliddin. (O.)
Yo'q, — dedi Otabek, lekin uning taajjubi uy egasiga ochiq ko 'rinib turar edi. (A. Qod.)
Yo'lchi eshikchani ochib kirdi:
Assalomu alaykum, hormang, otaf (O.)
Kishilar o'rtasidagi oddiy muomalada tez-tez ishlatilib turadigan bir so'z yoki ibora (birlik)lar so'z-gaplar vazifasida qo'llanadigan bo'lib qolgan: assalomu alaykum, yoqimli ishtaha, marhamat, salomat bo 'ling, qulluq, osh bo'lsin, yaxshi boring, xush ko'rdik, labbay, jonim bilan, bajonidil kabi.