O„zbekiston xalqaro islom akademiyasi

9.Qaysi gap tarkibida ham sinonim, ham 
antonim 
so„zlar qatnashgan?
 
a) Osh ko‗p-u, lagan yetishmaydi 
Farzand 
umr bog'ida hayotdek aziz, shirin
b) Shoir tinim bilmas ijod davrida
c)
Kunduzi bedor, 
tunlari uyg'oq
d) Yaxshiga 
aytsang, 
uqar 
 
10.Predmet yoki hodisalarning makon va zamondagi o„zaro doimiy bog'lanishlari asosida 
birining nomi ikkinchisiga ko„chiriladi. Ushbu ta'rif qaysi qatordagi hodisaga xos?
 
a) Vazifadoshlik
b) Metafora
c) Metonimiya
d) Sinekdoxa 
 
3-topshiriq
. 
Berilgan jadvalnu adabiy til me‟yorlariga mufofiq misollr bilan 
to„ldiring 
Adabiy til me‟yorlari 
Misollar 
1) stilistik me‘yorlar; 
 
2) talaffuz (orfoepik) me‘yorlari; 
 
3) aksentologik (sо‗z va formalarda
urg‗uning aks etishi;
 
4) fonetik me‘yorlar; 
 
5) grammatik (morfologik va sintaktik) 
me‘yorlar; 
 
6) sо‗z yasalish me‘yorlari; 
 

---

31 
 
7) orfografik me‘yorlar; 
 
8) grafik (grafika) me‘yorlar; 
 
9) punktuatsion me‘yorlar; 
 
 
4-topshiriq
.
 Berilgan matnlarni o„qing va adabiy til me‟yorlari bo„yicha tahlil qiling 
 
 

---

32 
 
 
5-topshiriq
. 
Adabiy-orfografik me‟yor ta‟inlagan manlarni o„qing va yuqoriagi 
matnlarga iyosla xulosa chiqaring, fikringizni og„zaki va yozma bayon eting. 
Voqea bundoq bо‗lgan edi. Yangi sotib olingan besh tonnalik yuk mashinasi maydonni bir 
aylanib, pravleniye oldiga kо‗ndalang bо‗lganda, Qalandarov juda xursand bо‗lib ketdi; hali g‗ubor 
qо‗nmagan yam-yashil mashinani aylanib kо‗zdan kechirdi, kapotini ochtirib, motorini kо‗rdi; 
sо‗ng rulga о‗tirib, startyorni bosdi. Motor bir pishqirib ravon gurillay ketdi. Qalandarov mashinani 
oldinga, orqaga yurgizdi, maydonni bir aylandi, kо‗prikdan о‗tib, katta yо‗lga chiqqanida, shofyorni 
chaqirib yoniga о‗tqizdi-da rayonga tomon yо‗l oldi. Uning mо‗ljali besh-olti kilometr yurib qaytish 
edi, biroq yangi mashina, tо‗g‗ri va ravon asfalt yо‗l havasini keltirdi-yu, rayon markaziga tushib 
chiqishga qaror berdi. Qalandarov yо‗l bо‗yidagi tiniq yashil daraxtlar, barra о‗tlardan kо‗zi 
quvonib, kishining vujudini yayratadigan may havosidan mast bо‗lib, xirgoyi qilib ketayotgan edi, 
yо‗l bо‗yida turgan mshshsioner qо‗lidagi ola tayoq bilan yо‗lning chetini kо‗rsatdi. 
Qalandarov militsioner kо‗rsatgan joyga kelib tо‗xtadi. Ma‘lum bо‗lishicha, yо‗lning bahorgi 
yog‗ingarchilikdan chо‗kkan, buzilgan kichik bir uchastkasi remont qilinayotgan bо‗lib, rayon 
tomonga о‗tadigan bо‗sh yuk mashinalari bu yerga yarim kilometr keladigan karyerdan shag‗al 
olib, о‗sha uchastkaga tо‗kib о‗tishi kerak ekan. Qalandarov bir oz sabr qilsa, yonida о‗tirgan 
shofyor militsionerga mashina yangi ekanini, og‗ir yuk ortib bо‗lmasligini aytib, ortiqcha sо‗zga 
о‗rin ham qolmas edi. Qalandarov birdan tutaqdi, shofyorni og‗iz ochgani qо‗ymay, shovqin soldi. 
(A.Qahhor).