O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

«Siyovush ibn Kayxus-
ravning Xorazmga kelishidar... tarix oldilar. Shu vaqtdan Kayxusrav...
turk podsholari (ustidan) hukmronligini yurg‘izgan edi», -
deb yozgan. 
O'sha zam onda 
Kayxusrav, Saksafar, Farasman, Xusrav 
kabi hukm- 
dorlar 
«xorazm shoh» 
unvoniga sazovor bo'lishgan.
Moddiy-madaniy topilmalardan ayon bolishicha, 
III asrda 
Xorazm 
hududida iqtisodiy-siyosiy jihatdan mustaqil bir nechta sug'orma 
dehqonchilik vohalarini boshqargan mayda hokimliklar tarkib topgan. 
Tuproqqal’adan qo'tida burgut qo'ndirilgan tojdor hukmdor haykali yoki
Anqaqaïa yaqinidan qo'iids shohboz lochin tutgan tojdor tasviri so'qil-
gan tanganing topilishi, shubhasiz, hukmronlik ramzidan dalolatberadi.
Bu davrda Xorazm da sug'orma dehqonchilik, hunarmandchilik, chor- 
vachilik va savdo-sotiq, ilm-fan, san’at, xususan, haykaltaroshlik yuqori 
darajada rivoj topgan. 
III 
asrdayoq 
Qang‘ 
davlatidan ajralib mustaqillik- 
ka erishgan Xorazm o'zaro kurashlarda g'olib chiqadi. Natijada 
afrig‘iy-
lar sulolasi 
hukmronligiga asos solinadi.
Xorazm xioniylar, kidariylar, eftallarhamdaTurk xoqonligidavrida ham 
o'zining siyosiy mustaqilliginisaqlab qoladi. Vlzantiyaliktarixchi 
Menandr
Xorazm 
VI asrning 60-yillarida 
Vizantiya vaturklar bilan diplomatik alo- 
qalar olib borganligi to'g'risida ayrlm ma’lumotlami qayd etgan.
Xionivlar davlati.
IV asr o'rtalarida 
O'rta Oslyoga Yettisuv va Sharqiy 
Turkistondan ko'chmanchi chorvadorxion qabilalarining hujumi boshlana- 
di. 
Xioniylar 353-yili Grumbat 
boshchiligida So'g'dga bostirib kiradilar. 
So'ngra ular Erondagi 
Sosoniylar 
davlati bilan to'qnashadilar. Dastlabki 
janglardayoq sosoniylar shohi