|
Fiziometriya
Jismoniy rivojlanish ko’rsatkichlari qrganilayotganda organizmning funksional ko’rsatkichlari ham aniqlanadi (fiziometriya): o’pkaning tiriklik sig’imi (O’TS), qo’l mushaklari kuchi, bel kuchi o’lchanadi. O’TS nafas olish mushaklari va o’pka sig’imi ko’rsatkichlari hisoblanadi. U suvli va havoli spirometrlar yordamida o’lchanadi. Suvli spirometr ikki spirometrdan tashkil toptan (bir-biriga aralashgan). Tashqi silindr ichki yuzasidagi belgigacha suvga to’ldiriladi, unga ikkinchi silindr ulanadi. Rezina trubkaning oxirgi uchiga mundshtuk kiydiriladi. Bolani tekshirishdan oldin maksimal nafas olish tavsiya etiladi, nafasni ushlab turish, lablar bilan mundshtukni mahkam ushlash va sekin trubkaga hamma nafasni chiqarish tavsiya etiladi. Chiqarilgan nafas ichki silindrni tuldirib uni kqtaradi. Ichki silindrda chiqarilgan nafasni millilitrlarda o’lchovi bo’limlarga bo’lingan. Tekshirish tugagandan keyin silindr tushiriladi va havo chiqariladi. Tekshirish 2-3 marotaba o’tkaziladi va eng katta natija hisobga olinadi.
Somatoskopiya
Somatoskopiya tadqiqotlari kunduzgi yorug’lik paytida, xona harorati kamida 18-20 darajada issiq bo’lganda o’tkaziladi. Somatoskopiya jarayonida gavda, ko’krak qafasining, qorinning, qul va oyoqlarning shakli, yog’ bosish darajasi, mushaklar va suyak tizimlari rivojining xususiyatlari aniqlanadi. Somatoskopiya usuli bolalar va o’smirlarning tana tuzilishi to’rini hamda qonstitutsiyasini aniqlashga imkon beradi.
Qomat deganda bemalol, erkin turgan kishi gavdasini ko’z oldimizga keltiramiz. Qomat boshning, yelka, kuraklar, oyoq-qullarning holati, tananing shakli, umurtqa pog’onasi egriligi, o’tkir suyak qsimtalari chizig’ining vaziyatini qz ichiga oladi.
2.2. YANGI PEDAGOGIK TEXNOLOGIYA
«Jismoniy rivojlanishni baholash» mavzusi bo’yicha «doira stol» ishbilarmon o’yini
Bu usul yordamida talabalarning dastlabki bilim darajasi baholanadi va mustahkamlanadi.
Guruh talabalari 2-3 kishidan iborat kichik guruhlarga (KG) bo’linadi. Har bir KG ga savol yozilgan varaqalar tarqatiladi 1-2 daqiqa davomida har bir KG savolga javob yozadi, so’ng javob yozilgan savol keyingi KG ga uzatilib, ulardan boshqa savol olinadi. Agar 6 ta KG tashkil etilgan bo’lsa, 12 daqiqa davomida javoblar yoziladi, 12 daqiqadai so’ng o’qituvchi javob yozilgan qog’ozlarni yig’ib oladi, har bir KG tartib bo’yicha raqamlanadi va javob varianti to’g’risida tartib raqami qo’yilishi so’raladi. Har bir qog’ozda bitta savolga berilgan 6 ta javob varianti keltirilgan bo’ladi. O’qituvchi har bir javobga olingan 6 javob variantini o’qib beradi. Olingan eng to’g’ri javobga yuqori ball qo’yiladi va qolgan javoblarga mos ravishda pastroq ballar qo’yiladi.
Talabalarga mavzu bo’yicha quyidagi muammoli savollar
berilishi mumkin
1. Fiziometrik tekshirish usullari va fiziometrik belgilarga ta'rif bering.
2. Somatoskopik tekshirish usullari va samotoskopik belgilarga ta'rif bering.
3. Jismoniy rivojlanish qanday usullar yordamida baholanadi?
4. Jismoniy rivojlanish standartlari qanday ishlab chiqiladi?
Guruhlarda ishlash uchun ekspert varaqlari
1-guruh.
1 .Antropometrik tekshirish o’tkazishda qanday usullardan foydalaniladi?.
2.Asosiy samatometrik tekshirish usullari?
“Muammoli vaziyat” jadvalini to’ldiring
Muammoli vaziyat turi
|
Muammoli vaziyatning kelib chiqish sabablari
|
Vaziyatdan chiqib ketish harakatlari
|
|
|
|
2- guruh
1.Fiziometrik belgilarning eng asosiylari?
2.Antropometrik tekshiruv o’tkazish qoidalari?
“Muammoli vaziyat” jadvalini to’ldiring
Muammoli vaziyat turi
|
Muammoli vaziyatning kelib chiqish sabablari
|
Vaziyatdan chiqib ketish harakatlari
|
|
|
|
Baxolash mezoni:
Maksimal ball 20-17,2
|
17-14,2 ball
|
14-11 ball
|
10,8-7,4 ball
|
7,2 ball
|
a'lo
|
Yaxshi
|
O’rta
|
Qoniqarsiz
|
Yomon
|
100%-86%
|
85%-71%
|
70-55%
|
54%-37%
|
36% va undan kam
|
2.3. MUSTAQIL TAYYORLANISH UCHUN O’Z-O’ZINI NAZORAT SAVOLLARI
1. Antropometrik tekshirish o’tkazishda qanday usullardan foydalaniladi?
2 . Asosiy samatometrik tekshirish usullarini ko’rsating?
3.Kasallik to’g’risida ma'lumot manbai bo’lgan xujjatlar qanday tuziladi?
3.Asosiy samatometrik belgilarni tushuntirib bering?
4.Fiziometrik belgilarning eng asosiylarini sanang?
5.Boshdagi asosiy antropometrik nuqtalarni aytib bering?
6.Bolalar va o’smirlar salomatlik holatini dinamik kuzatishdan maqsad nima?
7.Oyoqlardagi asosiy antropometrik nuqtalar?
8.Ko’krak qafasi turlarini sanab bering?
9.Oyoq shaklining asosiy turlarini bilasiz?
10.Tovon tuzilishi baxolash usullarini tushintirib bering?
3. TAHLILIY QISM
3.1. Klaster, qonseptual jadval organayzerlari
Klasterni tuzish qoidasi
1. Sizda paydo bo’lgan barcha fikrlarni yozing. G’oyalar sifatini muhokama qilmang, faqat ularni yozing.
2. Xatni tqxtatadigan imlo xatolariga va boshqa omillarga e'tibor bermang.
3. Ajratilgan vaqt tugaguncha yozishni tqxtatmang. Agarda shuo’ringizga g’oyalar kelishi birdan tqxtasa, u holda qachonki yangi g’oyalar kelmaguncha qog’ozga rasm chizib to’ring
Xar bir guruh boshqa guruhlarni baholaydi. Xar bir talab bo’yicha tuliq bajarilsa - 15 ball
Gurux №
|
Tushunarli va aniq javob (5)
|
Ko’rgazma-lilik (5)
|
Reglamentga amal qilish (2,5)
|
Guruh faolligi (2,5)
|
Jami ball
|
1.
|
|
|
|
|
|
3.1.1 Antropometrik tekshirish usullari, bolalar va o’smirlar jismoniy rivojlanishiga baxo berish va standartlar ishlab chiqish bo’yicha klaster tuzilmasi
Do'stlaringiz bilan baham: |
