O`zbekiston Respublikasining davlat tili o`zbek tilidir

TAKRORLASH UCHUN SAVOL VA TOPSHIRIQLAR

1. Gap bo`laklari deb nimaga aytiladi?

2. Gapning bosh bo`laklari qaysilar?
3. Egani ta`riflang? uning grammatik ma`nosi nima?
4. Ega qanday so`zlar bilan ifodalanadi?
5. Kesim deb nimaga aytiladi?
6. Kesim qaysi so`z turkumlari bilan ifodalanadi?

AMALIY MASHQLAR

1. Gap egasini topish va uning qaysi so`z turkumi bilan ifodalanishibni ko`rsatish.

2. Kesimni topib, turini ifodalanishini aniqlash.
3. Ega bilan kesimningf moslifgini ko`rsatish.
Masalan: U bahorni kutdi intizor (U.A.) U- ega, olmosh bilan ifodalangan, kutdi-kesim, ffe`l bilan ifodalangan, fe`l kesim, ega bilan kesim III shaxs, birlik sonda moslashgan.
46-mashq. O`qing.Har bir gapdagi egani aniqlang, so`rog`i qaysi so`z turkumi bilan ifodalanganini ayting.

Bulut ko`kda urar charx, Maysalar nish otar. Quyosh tansiq nurini, Sochib- sochib botadi.

2. Holi polvon ko`zlarini ochib, qulog`larini dikkaytirib, boyga quloq solmoqda edi. (S.A.) 3. Samovar senga yoqdimi, axir? (A.Q.) 4. Tincfhlik xalqlarimizning azaliy orzusidir .(Gazeta)5. G`oya -inson tafakkurining mahsuli .(Milliy istiqlol g`oyasi kitobidan) 6.Osmonlarni to`ldirib fsamolyot uchib o`tdi (qo`shiq). 7.Yigitning sarasi mard bo` lur.(Maqol.)8. Harkimki yomon bo`lsa, topg`usidir (Bobur). 9. Tirishgan tog`dan oshar
(Maqol) . 10. qimirlagan qir oshar (Maqol.).
47- mashq. O`qing. Kesimlarni aniqlang, so`rog`i, turini ko`rsating. 1. Hali bugun ro`yi jahon she`r bo`lajak (U.A.)2. Yo`lchi oshxonaga kirdi (O.)3. Yaaxshining gapi moy, yomonning gapi loy (Maqol). 4. Er suygan -elda azizi (Maqol). Bu vataning sevgan o`g`li -biz (Gazeta). 6. Talabalar soni - yigirmata. 7. Kurashmoq- o`rnak bo`lib yashamoq (M.)
48-mashq. Ushbu she`riy parchadagi bosh bo`laklarni aniqlang?

Farzand guldir ona bir bo`ston, Shuning bilan olam guliston. Naylayki ilojim yo`q, har g o`shada yig`larman, Tor o`ldi Xaziniyga Farg`ona tong otguncha (Xaziniy)