O'zbekiston respublikasi xalq ta'limi vazirligi n. Mahmudov, A. Nurmonov, A. Sobirov, I. Hojaliyev

«Mustagillik yillarida ona tilimiz rivoji»
mavzu-sida matn 
tuzing. Matnda olmosh o'rnida qo'llaniladigan so'zlardan foydalaning. 
22-dars 
OLMOSHIARNING TUZILISHIGA KO'RA TURLARI 
 
Darsning maqsadi: 
a) ilmiy maqsad — olmoshlarning tuzilishi haqida ma'lumot berish; 
b) tarbiyaviy maqsad — tarixga muhabbat ruhida tarbiyalash; d) 
rivojlantiruvchi maqsad — o'quvchilarni voqealarni tahlil 
qilishga o'rgatish. 
Darsning jihozi:
ohnoshlarni tuzilishiga ko'ra turlari tushirilgan jadval. 
Darsning rejasi: 
1. Sodda olmoshlar. 
2. Qo'shma olmoshlar. 
3. Juft olmoshlar. 
4. Takroriy olmoshlar. 
1-topshiriqda berilgan gaplarni o'qib, ohnoshlar topiladi. Namuna: 
1.
Men 
undan so'radim: Mehringni qo'yib, bunchaiar saralab gul terding kimga?
O'quvchilar ohnoshlarni topib, turini aytib beradi. So'ng o'qituvchi sodda 
olmoshlar bir asosdan, qo'shma olmoshlar ikki asosdan iborat bo'Hshini, juft 
olmoshlar bir-biriga yaqin bo'lgan olmoshlar birikuvidan, takroriy olmoshlar esa 
bir olmoshning aynan yoki ayrim tovush o'zgarishi bilan takrorla-nishidan tashkil 
topishini aytadi. 
Yangi mavzuni mustahkamlashda 81-mashq yozma bajariladi. O'quvchilar 
mashqni ko'chirib, olmoshlarning tagiga chizadilar va tepasiga uning tuzilishiga 

---

31 
ko'ra turlarini yozib qo'yishadi. 
Namuna: 
Shu-shu (takroriy) Otaqo'zi ochilib ketib o'rinli-o'rinsiz gaplarni 
ko'p gapirib yuboradi. Mana bu (qo'shma) manzarani qaranglar, qizlar, — dedi 
Manzura. Ishlab u-bu (juft) orttirish niyatim ham yo’q. 
82-mashq olmoshlarning tuzilishiga ko'ra turini farqlash qobiliyatini 
rivojlantirishga mo'ljallangan bo'lib, bu mashqni bajarishda ular berilgan jadvalni 
to'ldiradilar.
Namuna: