O’zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi a. Qodiriy nomidagi



Download 394,28 Kb.
Pdf ko'rish
bet21/31
Sana22.06.2021
Hajmi394,28 Kb.
#73762
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   31
Bog'liq
sonning mano jihatdan turlari

-dagi  affiksi  oldidan  -lar  affiksi  qo‗shilib  ishlatnl-gande,  taxminiy  ssh  hisobi 

ma‘nosi ifodalanadi:  Eldik yosh~ larbagi eshon bola emas, ko‘sa ekan. (A. Q.)  

-li  (k) affiksi ham esh so‗ziga qo‗shilib keladi:  Sakkiz sshli o‘g‘li va o‘n bir 

yoshli  qizini  olib  uydan  chiqib  ketda.  (Oydin.)  Uttiz  ikki.  yoshli  eshon  mana 

shu Kifoyatxonga  uch-rabdi. (A. Q.)  

Bulardan  tashqari,  yosh  hisobn  uchun  quyidagi  birnkmalar  ishlatnladi:  yosh-\-



ga kirgan (borib qolgan). Bir yuz uch yosh -ga kirgan tabarruk kampir... (A, Q,) 

Bazzoz  o‘n  etti  eshgaborib  qolgan  qizga  og‘iz  solgan  ekan.  (A.  Q.)  Bu  gapni 

oltmish  yoshga  borib qolgan bir choldan eshitganligi unga nixoyatda naish 

^ildi. (A. Q.)  

Ayrim  vaqtda  yosh  so‗zinipg  ishtirokisiz  ham  yosh  hnsobi  anglashiladi.  Bunday 

konstruksiyalarda  sondan  keyin  makon  kelishioari  affikslari  va  ayrim  so‗zlar 

qo‗shib  ishlati-ladi:  Um  uchga  kirgan  yoshgina  popukday  qiz  zdi.  (0.)  Uttizga 



kiribsan,  lekin  «he$ni  bilmaysan.  (O.)  Bolalarimizning  kattasi  o‘n  oltiga 

qadam  qo‘ydi.  Rais  ellikka  yaqinlashib  qol-gan  bo‘lsa  ham  hala  jsda  baquvvat 

edi. (A.  Q.) 

Bir  yoshgacha  bo‗lgan  davr  uchun  oylik,  kunlik  so‗zlarl  hisob  so‗zi        o‗rnnda    

ishlatiladi:     Qplida    10—15    kunlik    chaqa~ 

loq... (Oydin.) Etti oylak pahlavondek o‘g‘ilchasi bilan  keldi. 

YUqorida  ko‗rsatib  o‗tilgan  yosh  hisobn  uchun  ishlatiladigan  so‗zlar  sof  hisob 

so‗zlari bo‗lmay, nisbny hisob so‗zlaridnr.  

8. Vatst o‗lchovi uchun  ishlatiladigan so‗zlar.  




Vaqt  ulchopini  ifodalovchi  so‗zlar  ikki  turlidir:  yil,  oy,  hafta  va  kunlar  hisobi 

uchun  bnr  xil  konstruksiyalar,  sutka  nchidagi  hisob  uchun  esa  boshqa  xil 

konstruksiyalar  ishlatn-ladi. 

I.  gruppani  tashkil  qiladngan  konstruksiyalar  sanots  sol-larning  ysr,  yil,  oy, 



hafta  so‗zlari  bilan  qo‗shilib  kelishi-dan  hosil  bo‗ladi.  Hisob  so‗zi  vazifasini 

bajaruvchk  yusorn-dagi  so‗zlar  ma‘lum  miqdor  ifodalandi.  Ular  ba‘zak  op -a, 

juda  ko‗p  holatda  fe‘l  va  ravnshga  bolanib  keladi:  Oradan  uch  yil  vaqt  o‘tdi 

hamki,  undan  darak  bo‘lmadi  —  otga  bog‗lan-gan.  Bar  oy  shilar-ishlamas 

traktorchilikka  o‘qigani  ketib  qoldi.  (A.  Q.)—sifatdoshga  bog‗lapgan.  Bir  oy 

shilamasdan  turib  byuroga  tushdi,  (As.  M.)—  ravishdoshga  bog‗langan.  CHilon 

qora  uni  uch-to‘rt  yal  kaftida  ko‘tarib  yuribda.  (A.  Q.)—  fe‘l-ga  bog‗langan. 

Bundan bir hafta ileari biz otamlar  bilan uchrashgan edik..  (Mirm.) 

Ba‘zan  kun,  oy,  yil,  asr  kabi  so‗zlar  -lik  affiksini  olib,  predmetning  vaqtga  ko‗ra 

belgisiki  ko‗rsatishi  mumkin:  Trak-tornang  haqi  bitta  otning  o‘n  kunlik  em-

xashagidan  arzon  tu~  shibdi.  (71.  Q.)  Po‘latjon  uch  kunlik  normani  bir  kunda 

baja-rib qo‘ydi. 

Taxminiy  miqdor  ma‘nosini  ifodalash  uchun  bunday  so‗z-larga  -cha  affiksy 

so‗shilib  kelishi,  oldidagi  sanoq  son  juft-laiib  chama  son  shaklnda  ishlatiliish  yokn 


Download 394,28 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   31




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish