O’zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi a. Qodiriy nomidagi

nshlatiladn; Mehmon cho‘ntagidap bir dasta pul chiqardi. (A. Q.) U bir dasta kosa 

ko‘tarib  ariq tomonga o‘tdi. (S. Ahm.) Qo‘lida  bir  dasta gul...  (S. Ahm.) 

Bog  (bog‗lam).  Boglzmots  harakati  bilan  bog‗liqbo‗lgan  pred-Metlarning 

kichik-kichik  yig‗ivdisn,  hajmini  ifodalash  uchun  Ishlatiladi:  Bir  bog‘  jo‘xorshyuya 

arazaga o‘q bo‘lmaydi... (71. Q.) Topgan bir dasta gul, topmagan bir bog‘ piyoz. 

(A.  Q.)  Zitta  So‘naniig  oldiga  bir  bog‘lam  guya  ko‘tarib  keldi.  (Voypich.) 

Kosiblar  o‘n  bog‘ bedani tegirmon  tuynugidan tsshladilar.  (S.A.) 

Quchoq.  Bu  so‗z  ham  narsa-predmetlar  yig‗indisini  ko‗rsatish  uchun  ishlatiladi: 

Qiz  bir  suchoq  tut  bargini  ko‘tarib  keldi,  (S.  Ahm.)  Olim  buva  bir  chuchoq 

ko‘rpa ko‘tarib chiqib, ko‘cha -ning o‘rtasiga ulotstirdi. (A. Q.) 

SHoda.  Bu  so‗z  bvr  ipga  tiziladigai  ayrim  predmetlarning  Yig‗indisnni  bildiradi: 

Bir  shoda  marvaridni  taqishga  bu-yurdi.  (Oydin.)  Ustunda  ikki-uch  shoda 

qalampar osilib tu-rardi. 

Nafar.  Bu  so‗z  birdan  ortiq  sonlar  bilai  birga  qo‗llan-ganda  shaxslarni 

yakkalab  sanash  uchun  ishlatnlsa  ham,  bir  so‗-zi  bilan  kelib,  to‗da,  guruh 

ma‘nosini  ifodalaydi:  Bir  na-far  yoshlar  imtihon  zallariga  kirib  kelishdi.  

(Mirm.) 

Gruppa,  Bu  so‗z  ham  ko‗nincha  shaxslarni  to‗dalab,  guruhlab  hisoblashda 

qo‗llannladya: Bir gruppa dekada qatnashchilari to‘quvchilar bilan uchrashshidi. 

(Gazetadan.) 

Hovuch. Bu so‗z ham predmetlarsing ma‘lum kichik to‗dasinn  ko‗rsatadi. Ba‘zap 

ko‗chma  ma‘koda  ham  ishlatiladi:  Bpla  ch:'--tagidan  bir  hovuch  qop-qora 

ashtarxon gilos olib berdi. (A. 1\.) Bobomning  qo‘lidan  bir  hovuch  popuk  va 

qand  olaman.  (0.)  U  ikki-uch.  hovuch  tutni  sg‘eiga  tiqdi-yu,  yana  bir  hovuch 

terib...  Aytsang  ikki soeuch turshak beraman. (0.) ...CHo‘ntagingizda bir  %ovuch 

so‘z&giz  bor. (A.  Q.) 

4. Juft  predmetlar  hisobini  ko‗rsatuvchi  so‗zlar: 

Odatda  bunday  so‗zlar  yo  juft  predmet  bnldnruvchi  so‗zllr  uchun  eki  yakka 

predmetlarni  juftlab  hisoblash  uchun  ishlatn-ladi. 

Bu 

XILDYG

‗

Y 

hnsob so‗zlyrnga  quyidagilar  kiradi: 

Juft.  Juft  predmetlar  hisobini  ko‗rsatadi:  YAra^lagan  bir  juft  kalishni  meiga 

uzatadi. (0.) Endi rasm bo‘lgan bir juft chiroyli tuflini qo‘ltig‘iga sistirdi. (SH.) 

Juft  so‗zi  yakkalab  sanaladigan  narsa  yokn  shaxslarni  juft-lab  hisoblash  uchun 

ham  qo‗llanadi:  Bir  juft  tol  tagidaga  so‘rida  odam  ko‘p.  (S.  Axm.)  Bir  juft  bola 

kurashga  tushadi, (0.) Bir juft musicha bolasiga  ko‘zim  tushdi.  (0.)  

Par(a). 

Bu 

so‗z 

rus 

tilidagi 

para 

so‗zidan 

oliigap.bo‗lib, 

juftning 

sinonimidir: 

Menga 

bar 

par 

tufli, 

bir 

par 

paypoq 

olib 

kelib 

sevintirishdi. 

(Oydin.) 

Bu  so‗z  ko‗chma  ma‘noda  ham 

ishlatiladi, 

, 

5. Og‗irlpkni  o‗lchash  uchun  kshlatiladngan  hisob  so‗zlari. 

PreDmetlarning  og‗irligini  o‗lchash uchui  ishlatiladngai  hi- 

---

sob  so‗zlari,  yuqorida  aytgavnmiedej,  aktnv  va  passnz  {yoki  ar-xaiklashgan) 

gruppaga  ajratiladi. 

1-  gruppani gramm, kilogramm, litr, pud, sentner, tonnp  kabi aktiv qo‗llanuvchi 

hnsob  so‗zlarn  tashkil  qiladi.  O‘tgach  yil  har  gektar  erdan  o‘ttiz  besh