O’zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi a. Qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti tarix fakulteti

 
 Klassifikasiya
– tasniflash, turkumlash. Bu tushunchalarni bo’lishning eng 
mukammal shaklidir. 
Kon’yuktiv hukm
– birlashtiruvchi hukmlar. 
 
 Predikat (
P)
– hukmning kesimi va ikkinchi tushunchasi. 
Polisillogizm 
– murakkab sillogizm, bunda ayrim sohadagi ilmiy xulosalar, 
ikkinchi bir xulosaning asosi bo’lishi mumkin. 
Raddiya 
- isbotni buzishga qaratilgan mantiqiy amal.
Savol – 
bilimlarimizdagi noaniqliklarni, shubhalarni yo’qotish hamda aniqroq va 
tularoq bilimlar hosil qilishga bo’lgan ehtiyojni qondirishga xizmat qiladigan
fikrlash vositasidir. 
 
Sillogizm
– ikki yoki undan ortiq asoslardan yangi xulosa chiqarish. 
Sillogizm aksiomasi
– sillogizm mohiyatining ichki qonuniyatini ochib berib, 
xulosalashning mantiqiy asoslanganligini ifodalaydi. 
 
Sintez
– narsa va hodisalarni yaxlit, butun holda olib, ularning tarkibiy qismlarini 
o’zaro bir-biri bilan bog’lab tekshirish usuli. 
 
“Stoya” maktabi
- qadimgi Yunonistonda er. av. IV asrdan – eramizning II 
asriga qadar faoliyat yuritadi. “Stoya” maktabi vakillari tafakkurning shakl va 
qonunlarini o’rganuvchi fanni birinchi bo’lib “Logika” deb atadilar.
 
 Subyekt (S)
– hukmning egasi va birinchi tushunchasi. 
 
 Tafakkur
– aqliy bilish bosqichi bo’lib, tafakkur jarayonida narsa va 
hodisalarning o’zaro aloqadorligi, rivojlanish qonuniyatlari, istiqboli haqida bilimlar, 
g’oyalar, gipotezalar hosil bo’ladi.
Tafakkur
– mantiq ilmining o’rganish obyekti 
hisoblanadi. 
Tafakkur shakllari
– tushuncha, hukm (mulohaza) va xulosa chiqarishdan iborat. 
Bular hammasi obyektiv borliqning, predmet, hodisalarning mavhum tafakkurda 
ifodalanish shaklidir.