O‘zbekiston respublikasi veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish

2-jadval
Samarqand viloyati Bulung‘ur tumanidagi “Mustafoqul polvon dalasi” chorvachilik va naslchilik fermer xo‘jaligidagi qoramollarning poda tarkibi

№	Qoramollar guruhi	Soni, bosh	Salmog‘i, %
1	Sigirlar	47	50,0
2	Naslli buqa	1	1,1
3	G’unajinlar	9	9,6
4	2 yoshdan katta urg‘ochi tanalar	5	5,3
5	1-2 yoshgacha urg‘ochi tanalar	7	7,4
6	6- oydan 1 yoshgacha bo‘lgan urg‘ochi tanalar	8	8,5
7	6 oygacha bo‘lgan urg‘ochi buzoqlar	17	18,1
Jami		94	100, 0

2-jadval ma’lumotlaridan ko‘rinishicha, jami qoramollarda urg‘ochi mollar soni 46 bosh yoki 49,0 foizni tashkil qiladi, bu esa qoramollar poda tarkibidagi sigirlar salmog‘ini oshirishga imkoniyati yuqoriligini ko‘rsatmoqda.

Chorvachilikda hayvonlarga baho berilganda hisobga olinadigan asosiy ko‘rsatkichlardan bir bosh sigirdan sog‘ib olingan sut miqdori, iste’mol qilgan ozuqasini mahsulot birligi bilan qoplash xususiyati hisoblanadi. Bu ko‘rsatkichlar 3-jadvalda keltirilgan.
3-jadval
Xo‘jalikdagi chorva mollarining mahsuldorligi

Ko‘rsatkichlar	2019 yil		2020 yil
	Reja	Haqiqatda	Reja	Haqiqatda
Bir bosh sigirdan olingan sut	3500	3620	3800	4120
Har 100 bosh sigir va g‘unajindan buzoq olish	90	91	90	92
Kunlik semirish, g	700	712	700	720
1 s sut uchun oziqa sarfi, s	1,2	1,25	1,2	1,17
1 kg tirik vazn o‘sish uchun oziqa birligi sarfi	8,0	8,5	8,0	8,7

Jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, bir bosh sigirdan sut sog‘ib olish rejasi bajarib kelinmoqda va yillar davomida o‘rtacha 3870 kg dan sut sog‘ib olingan yoki, har bir sigirdan sut sog‘ib olish 250 kg ga oshgan.

Xuddi shunday holat har 100 bosh sigir va g‘unajin hisobiga buzoq olishda ham kuzatilgan. 2019-2020 yillar davomida har 100 bosh buzoq va g‘unajinlardan o‘rtacha 91 bosh buzoq olingan bo‘lsa, mollarning kunlik o‘sish ko‘rsatgichlari ham rejaga nisbatan yuqori bo‘lib, 2019 yilda 712 gr ni tashkil qilgan bo‘lib, 2020 yilda esa 720 gr ni tashkil qilgan.
Xo‘jalikda 1 s sut uchun 2019-2020 yillarda tegishlicha: 1,25 va 1,17 ozuqa birligi sarflangan. Bu ko‘rsatkich 1 kg qo‘shimcha tirik vazn uchun mos ravishda: 8,5 va 8,7 ozuqa birligini tashkil qilgan. Shuni ta’kidlash lozimki, mahsulot birligida sarflangan ozuqa miqdori me’yor ko‘rsatkichidan yuqori bo‘lgan. Buni xo‘jalik raxbariyati va mutaxassislari e’tiborga olib qo‘yishlari lozim.


Xulosa. Olingan ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, fermer xo‘jaligida Polsha seleksiyasiga mansub golshtin va simmental zotli qoramollarning bosh sonlari, mahsuldorlik ko‘rsatkichlari talab darajasida va ularni oziqlantirish uchun yetarli imkoniyatlar mavjud.
Tahliliy ma’lumotlar shuni ko‘rsatdiki, fermer xo‘jaligida ilmiy tadqiqotlar olib borish uchun barcha shart-sharoitlar mavjud.