O‘zbekisтon respublikasi

Nollashning unumli ishlashini tajribada aniqlash tartibi

Nollashning unumli ishlashini: yangi elektr tarmoqlarida ishga tushirishdan oldin, ishlab turganlarida esa har 5 yilda bir marta, tajriba o‘tkazib aniqlanishi lozim. Buning uchun “faza-nol sirtmog‘i”ning to‘la qarshiligi o‘lchanadi [35]. Qarshilik maxsus M-417 asbobi yoki “ampermetr-voltmetr” uslubi bo‘yicha o‘lchanadi. Тajriba o‘tkazish vaqtida asboblarni ulash sxemasi 4.31 – rasmda keltirilgan. Тajriba o‘tkazish vaqtida aloqa vositalari bilan ta’minlangan kamida 2 ta elektr texnik xodimlar ishtirok qiladi.

21. 
    – rasm. Nollashning samarali ishlashini tajribada tekshirish sxemasi: KТ- kuch transformatori; QF₁- tarmoqning avtomat uzgichi; QF₂ - iste’molchining avtomat uzgichi; “M” - nollashining samarali ishlashi tekshirilayotgan iste’molchi; PТ- pasaytirish transformatori; “U” - voltmetr; “A” - ampermetr; “OU” - oraliq ulagich simi.
    

Ulardan bittasi elektr nimstansiyasida, ikkinchisi esa elektr iste’molchilari joylashgan xonada bo‘ladi va har bittasi o‘ziga ajratilgan vazifani bajaradi.

Тajriba o‘tkazishda avtomat uzgichlardan QF₁ ajratiladi, QF₂ esa qo‘shiladi. Iste’molchining har bitta fazasi, navbati bilan, ulagich yordamida qobiq bilan tutashtiriladi. Pasaytirish transformatori orqali navbati bilan qisqa tutashtirilgan har
bitta fazaga tok yuboriladi. Har bitta faza uchun ampermetr va voltmetr ko‘rsatkichlari yozib olinadi.
Ampermetr va voltmetr ko‘rsatkichlariga asosan har bitta faza uchun “faza- nol sirtmog‘i”ning qarshiligi quyidagi ifoda bilan aniqlanadi, Om:
Z  U / I , (4.36)
bu yerda U – voltmetr ko‘rsatkichi, V;
I – ampermetr ko‘rsatkichi, A.
Тajriba natijalari bo‘yicha (4.31) ifoda orqali har bitta faza uchun bir fazali qisqa tutashuv tokining miqdori aniqlanadi va bu tokning himoya-ajratkich uskunasining nominal ishlash tokiga nisbati (4.35) ifodadan topiladi. Har bir faza uchun topilgan karra koeffitsienti 4.4 – ilovadagi me’yoriy qiymatlar bilan solishtiriladi va yuqorida keltirilgan kabi xulosa qilinadi. Хulosaga bog‘liq ravishda tarmoqda ta’mirlash va tekshiruv ishlari o‘tkaziladi.

10.