O„zbekiston respublikasi

Ideologiya (Idea - g‘oya, tushuncha, logos - ta‘limot) atamasi esa g‘oyalar to‘g‘risidagi
ta‘limotni anglatadi va ikki xil ma‘noda ishlatiladi:

• 
  g‘oyalarning mohiyat-mazmuni, shakllanishi, ahamiyati to‘g‘risidagi bilimlarni
  ifodalaydi va ilmiy soha bo‘lib hisoblanadi.
  
• 
  muayyan g‘oyani amalga oshirish, maqsadga etish usullari, vositalari, omillari tizimini
  anglatadi.
  

Birinchi Prezidentimiz Islom Karimov jamiyat mafkurasiga shunday ta‘rif bergan:
«Odamlarning ming yillar davomida shakllangan dunyoqarashi va mentalitetiga asoslangan, ayni
vaqtda shu xalq, shu millatning kelajagini ko‘zlagan va uning dunyodagi o‘rnini aniq-ravshan
belgilab berishga xizmat qiladigan, kechagi va ertangi kun o‘rtasida o‘ziga xos ko‘prik bo‘lishga
qodir g‘oyani men jamiyat mafkurasi deb bilaman» (Asarlar, Biz kelajagimizni o‘z qo‘limiz
bilan quramiz. T.7. 89-bet).
«G‘oya» va «mafkura» tushunchalari bir-biriga yaqin bo‘lsada, ularni aynanlashtirmaslik
kerak. Sababi:
Birinchidan, mafkura g‘oyaga nisbatan mazmunan kengroq tushunchadir.
Ikkinchidan, har qanday mafkurada ijtimoiy voqelikni saqlab qolish yoki o‘zgartirishga
qaratilganlik, ya‘ni maqsadlar botiniy emas, balki zohiriy tarkibda mavjud bo‘lishini,
mafkuraning o‘zagini tashkil etadi.
Uchinchidan, har qanday ijtimoiy g‘oya faqat ma‘lum bir mafkuraviy qarashlar
doirasidagina o‘zining uyushtiruvchilik, yo‘naltiruvchilik salohiyatini, jozibadorlik kuchini
namoyon qila olishi mumkin.
Mafkuraning nazariy manbalari:

1. 
   Mafkuraning falsafiy ildizlari.
   
2. 
   Mafkuraning dunyoviy ildizlari.
   
3. 
   Mafkuraning diniy ildizlari haqida so‘z yuritish mumkin.