O`zbеkistоn rеspublikаsi

6.5.3.3 География ўқитиш назарияси ва методикаси: 
География ўқитиш методикаси предмети, фан сифатида унинг тараққиёти. Ўқув пред-
мети сифатида унинг мақсад ва мазмуни. Асосий дидактик принциплар. Умумий ўрта таълим 

---

мактаблари, академик лицейлар ва касб-ҳунар коллежларида география таълими мақсади, 
мазмуни ва вазифалари. География ўқитишни ташкил қилиш услублари. География 
ўқитишда илмий методлар (кузатиш ва тажриба, таққослаш ва аналогия, анализ ва синтез, 
индукция, дедукция, умумлаштириш, абстракциялаш). География ўқитиш воситалари. 
География ўқитиш методлари (муаммоли, эвристик, дастурлашган, блокли, модулли, 
картографик). Ўқувчиларнинг географик тафаккурини ривожлантириш масалалари. 
Географияда синфдан ташқари ишларнинг структураси ва уни ташкил этиш методикаси. 
География майдончаси. География дарсларида экскурсияларнинг аҳамияти. 
География курси 
6.5.3.4 Умумий ер билими: 
ер ва коинот. Коинот хақида асосий тушунчалар. Қуёш тизими. Қуёш тизимини пайдо 
бўлиши хақидаги гипотезалар. Ернинг ўлчамлари ва ҳаракати хамда уларнинг географик 
оқибатлари. Географик қобиқ ва унинг бўйлама ва кўндаланг йўналишда табақаланиши. 
Литосфера. Ернинг ички тузилиши. Ер пўсти. Ер пўстининг таркиби(тоғ жинслари). 
Геохронологик жадвал. Асосий тоғ ҳосил бўлиш босқичлари. Платформалар, 
геосинклиналлар. Рельеф. Текисликлар, тоғлар. Қирғоқ рельефи. Гипсографик эгри чизиқ. 
Гидросфера. Гидросферанинг таркибий қисмлари. Дунё океани. Океан сувларининг 
хусусиятлари ва харакати. Океан туби рельефи. Океандаги ҳаёт. Қуруқлик сувлари: дарёлар, 
кўллар, ботқоқлар, музликлар, музлоқлар ер ости сувлари. Атмосфера. Унинг бўйлама ва 
кўндаланг тузилиши, атмосферанинг таркиби. Биосфера. Организмларни тарқалиши, 
экологик омиллар. Биогеоценозлар. Биомасса. Географик қобиқни кўндаланг тузилиши: 
иссиқлик ва иқлим минтақалари, табиат зоналари, ландшафт тузилмалари, географик 
қобиқдаги харакатлар. Географик қобиқнинг ривожланиши. Сайёравий жараёнларни 
бошқариш. Географик прогноз асослари.