O‘zbeкiston respubliкasi

Tarkibli kesim yetakchi va yordamchi a’zodan tuzilib, yetakchi a’zo lug‘aviy ma’noga ega bo‘ladi, yordamchi a’zo esa grammatik ma’no tashiydi. Misollar: 1. Anjir kulchaday yirik va holvaytarday yumshoq edi. (Oyb.): yumshoq – yetakchi a’zo, edi – yordamchi a’zo. 2. Hammasi sen uchun, dilovar uchun: sen+ yetakchi a’zo, uchun – yordamchi a’zo, dilovar – yetakchi a’zo, uchun – yordamchi a’zo. 3. Bunday odamlarni nodon hisoblashadi. («Кalila va Dimna»): nodon – yetakchi a’zo, hisoblashadi – yordamchi a’zo. 4. Hamma ham xalqiga xizmat qilgisi keladi. (N. Saf.): – xizmat qilgisi+ yetakchi a’zo, keladi – yordamchi a’zo.


SAVOL VA TOPSHIRIQLAR

1. 
   Gap bo‘lagi haqida gapiring.
   
2. 
   [P_m] nima?
   
3. 
   Shaxs-son, zamon, tasdiq-inkor, mayl ma’nolarini tushuntiring.
   
4. 
   Gap markazi haqida gapiring.
   
5. 
   Kesim shakllarini bayon qiling.
   
6. 
   Grammatik shakllangan gapda kesimning xususiyatlari qanday?
   
7. 
   Semantik-funksional shakllangan gapda kesimning xususiyatlari qanday?
   
8. 
   Kesimning tuzilishi haqida gapiring.
   
9. 
   Kesimning ifodalanishi haqida gapiring.