O'zbekiston respublikasi turizm va sport vazirligi

7 Bob. KROSS TAYYORGARLIGI

7.1.Kross tayyorgarligi mashqlarining ijtimoiy-tarbiyaviy

Kross yugurishi yengil atletika sport turining ajralmas qismi bо‘lsada, barcha turdagi о‘quv yurtlarining «Jismoniy tarbiya» dasturidan mustaqiltur bо‘lib о‘rin olgan. Buning eng asosiy sababi shundan iboratki, kross yugurishlari sport maydonlaridan tashqari past-baland, о‘nqir-chо‘nqir yerlardan yugurib о‘tib, ancha vaqtni talab etadi.

Ma’lumki, qadimgi ajdodlarimiz hayotiy-ehtiyojiy jihatdan turli tо‘siqlararo yugurib, sakrab о‘tib, о‘z maqsadlariga erishgan. YA’ni о‘rmon, soylik, tog‘li va shunga о‘xshash tabiiy sharoitlarda ov qilish jarayonlarida yelib-yugurib amaliy harakatlarni bajarishgan.

Hozirgi ijtimoliy hayotimizda mol boqish, ma’lum manzilga tezroq yetib borish maqsadida past-baland joylarda yurib-yugurib faoliyatlarini bajarish amalga oshiriladi.

Ijtimoiy turmush va mehnat, turli hil xizmat jarayonlarida hohlab yoki xoxlamay uzoq masofalarga dala, chо‘l, tog‘ sharoitlarida yugurishga tо‘g‘ri keladi. Bunday faoliyatlar ayniqsa harbiy xizmatlarda (chegaralar va b.q.) keng qо‘llaniladi. Ana shu jixatlarni hisobga olgan holda talaba-yoshlarning jismoniy tayyorgarliklari, ayniqsa, chidamlilik, chaqqonlik kabi jismoniy sifatlar hamda irodaviy fazilatlarni kross yugurishlari orqali tarbiyalash muhim ahamiyatga ega.

Aholining salomatligini yaxshilash, mehnatkashlar va ziyolilarni mehnat qobiliyatlarini oshirish, jismoniy jihatdan baquvvat qilish, о‘quvchi yoshlarning mehnat va mudofaa ishlariga tayyorgarliklarini tarbiyalashda «Alpomish» va «Barchinoy» maxsus testlari amaliy jihatdan xizmat qilmoqda. Bu majmuaning tarkibida kross yugurishlari (1000, 3000 m.) ham о‘z ifodasini topganligi bilan uning ijtimoiy-tarbiyaviy xususiyatga ega ekanligini isbotlamoqda.