O'zbekiston respublikasi turizm va sport vazirligi

Musobaqa mashqlari bu tanlangan sport turlari bо‘yicha musobaqa sharoitida qо‘llaniladigan, tarkibda musobaqa bellashuvini olib borish vositasi sifatida xizmat qiladigan yaxlit faoliyat yoki harakatlar yig‘indisidir. Masalan, yengil atletikada ularga mashqlarning har xil turlari: nayza, lappak, bosqon uloqtirish; og‘ir atletikada kiradi. Shu ma’noda «musobaqa mashqlari» tushunchasi «sport turi» tushunchasi bilan bog‘liq.

3.2. Sport mashg‘uloti jarayonida qо‘llaniladigan asosiy usullar

Mashq jarayonining asosiy vazifasi - bu yuksak sport natijalariga erishish, shuning uchun uni hal etish maqsadida asosan sportchining jismoniy qobiliyatlarini rivojlantirish va funksional imkoniyatlarini oshirishga yо‘naltirilgan usullardan foydalaniladi.

Usul - bu sportchilarni tayyorlash bilan bog‘liq muayyan vazifalarni hal etish uchun mashg‘ulot vositalaridan oqilona foydalanish yо‘lidir. Sport faoliyatida «usul» tushinchasidan tashqari «uslubiy yо‘l» degan atama ham qо‘llaniladi. «Uslubiy yо‘l» deganda mashg‘ulot о‘tkazish jarayonlarini hisobga olgan holda muayyan pedagogik vazifalarni hal etish uchun yо‘naltirilgan vosita va usullar yig‘indisi tushuniladi.

Mashg‘ulot uslubiyati atamasi mashg‘ulotning muayyan vazifalarini hal etish hamda eng yuksak mashg‘ulot samarasiga erishishga yо‘naltirilgan vositalar, usullar va yо‘llarning birligini ifodalaydi.

Adabiyotlarda kо‘pincha «uslubiy yondashuv» va «uslubiy yо‘nalish» kabi tushunchalar uchraydi. Uslubiy yondashuv - trenerning sportchiga ta’sir kо‘rsatish yо‘llari birligini bildirib, bu yо‘llarning tanlanishi muayyan ilmiy konsepsiya, tashkil etish mantiqi hamda о‘rgatish, tarbiya va rivojlantirish jarayonining amalga oshi-rilishi bilan bog‘liq.

Uslubiy yо‘nalish - qо‘yilgan vazifani biror ustuvor omilning ta’siri hisobiga hal etish imkonini beradigan bir turli, bir tipdagi topshiriqlar, usul va uslubiy yо‘llardan foydalanishga yо‘naltiradi.

Harakat faoliyatini aniq maqsadga yо‘naltirib о‘rgatish trenerdan о‘rgatish usullari tavsiflarini bilishni talab etadi. Barcha usullar shartli ravishda uch asosiy guruhga bо‘linadi: sо‘zdan foydalanish usullari (og‘zaki), kо‘rgazmali tarbiya usullari (kо‘rgazmali) va amaliy usullar. О‘z navbatida, uch guruhning har biri tarkibiga yana bir necha usul kiradi.
1- jadval