O‘zbekiston respublikasi transport vazirligi toshkent davlat transport unversiteti

Чақиқ тош (шағал) нинг едирилувчанлигини аниқлаш
Чақиқ тош (шағал) нинг едирилувчанлиги полкали барабанда намунанинг шар билан айлантирилгандаги массасининг камайиши билан аниқланади.
Керакли ўлчов воситалари ва қўшимча жиҳозлар: Қуритиш жавони, лаборотория тарозиси, стандарт ўлчамдаги элаклар тўплами, полкали барабан (4.2-расм), 12 дона диаметри 48 мм, массаси (405± 10) г бўлган пўлат шарлар.

2.-расм. Полкали барабан.
1 - таянч; 2 - двигатель; 3 - барабан; 4 - барабан полкаси


Синовга тайёргарлик ва уни ўтказиш тартиби:
Чақиқ тош (шағал) нинг 5-10мм, 10-20мм, 20-40мм ли фракциясидан танлаб олинган намуна диаметри D_э.кат ва d_э.кич бўлган элаклардан ўтказилади. Диаметри 20 мм гачанамунадан 5 кг, диаметри 20-40мм бўлган намунадан 10 кг тортиб олиш керак.
Олинган намуна полкали барабан қопқоғини очиб солинади ва унинг айланишлар сони ва солинадиган шарларнинг сони 4.1-жадвалга мувофиқ бўлиши керак.
4.1 жадвал

Чақиқ тош (шағал) фракцияси ўлчами, мм	Синов учун керак бўладиган чўян ёки пўлат шарларнинг сони, дона	Намунани синаш учун полкали барабаннинг айланишлар сони
5 - 10 5 - 15 10 - 20 20 - 40	8 9 11 12	500 500 500 1000

Синов тугагандан сўнг, 5 мм ва №1,25 назорат элагидан ўтказилади. Элакларда қолган қолдиқ тортиб олинади ва едирилувчанлик 1% аниқлиқда қуйидаги формула бўйича ҳисобланади.

,
бу ерда т - масса пробы щебня (гравия), г;
m₁ - 5 мм ва назорат элагида қолган қолдиқларнинг йиғиндиси, г.
Чақиқ тош (шағал) фракцияси ўлчамлари бўйича синов икки марта ўтказилади ва чақиқ тош (шағал) нинг едирилувчанлик кўрсаткичи икки синовдан олинган натижаларнинг ўртача арифметик қиймати сифатида аниқланади.
Чақиқ тош (шағал) доналарининг едирилувчанлик кўрсаткичига қараб давлатлараро стандарт ГОСТ 8267-93 талаби бўйича маркаларга ажратилади.

Бажарди: ____________

Қабул қилди: __________