O’zbеkiston rеspublikasi sog’liqni saqlash vazirligi

---

6-mavzu
. 
Oyoqning klinik anatomiyasi
.
Boldirning oldingi va orqa sohalari klinik anatomiyasi. Boldir-to‘piq sohasi klinik 
anatomiyasi. Oshiq-boldir bo‘g‘imi. Oyoq panjasi sohasining klinik anatomiyasi. Oyoq panjasi 
bo‘g‘imlari.
 
 
BOLDIR, OYOQ PANJA SOXASI

CRUS
Boldirning pastki chegarasini to‘piqlarning asosidan o‘tkaziladigan aylana chiziq tashkil 
etadi. Ichkarida katta boldir suyagining ichki qirrasi, tashqarida kichik boldir muskullari bilan 
kambalasimon muskul orasidagi egat orqali boldir sohasi oldingi - regio cruris anterior va orqa - 
regio cruris posterior soxalarga bo‘linadi. 
Boldirning teri osti kletchatkasida, orqa medial tomonda sonning katta teri osti venasi - 
v.saphena magna bilan birga teri osti nervi - n.saphenus orqada va yuqorida, yuza fassiyaning 
varaqlari orasidagi Pirogov kanalida boldirning medial teri nervi - n.cutaneus surae medialis 
bilan birga sonning kichik teri osti venasi - v.saphena parva, orqa-lateral tomonda boldirning 
lateral teri nervi - n.cutaneus surae lateralis, oldinda va pastda yuza kichik boldir nervi, 
n.peroneus (fibularis) superficialis o‘tadi. 
Boldirning xususiy fassiyasi - fascia cruris aponevroz shaklida qalinlashgan bo‘lib, undan 
oldingi va orqa muskullararo to‘siqlar - septa intermuscularia anterius et posterius, boshlanadi va 
kichik suyagiga yopishadi. Xususiy fassiyaning o‘zi katta boldir suyagining ichki yuzasi bo‘ylab 
uning suyak usti pardasiga yopishadi. Natijada 3 ta: oldingi, tashqi va orqa muskul-
fassiya o‘rindiqlari hosil bo‘ladi. Oldingi va tashqi o‘rindiqlar boldirning oldingi sohasini, 
orqa o‘rindiq esa orqa sohasini tashkil qiladi. 
Boldirning oldingi sohasi, regio cruris anterior
Oldingi o‘rindiqda oyoq panjasini yozuvchi muskullar: medial tomonda oldingi katta boldir 
muskuli - 
m.tibialis 
anterior, lateral tomonda oyoq barmoqlariini yozuvchiuzun muskul - 
m.extensor 
digitorum 
longus, pastroqda bu ikkala muskul orasida bosh barmoqni yozuvchi uzun muskul - m.extensor 
hollicis longus joylashadi. Oldingi o‘rindiqdaoldingi katta boldir arteriyasi va venalari - a. et vv. 
tibiales 
anteriores hamda chuqur kichik boldir nervi - 
n.peroneus 
prophundus dan iborat bo‘lgan tomir-
nerv tutamijoylashadi (60rasm, a). Nerv yuqorida qon tomirlariga 
nisbatan tashqarida, o‘rta qismida tomirlarni oldindan kesib o‘tib, pastda ularning medial to
monidan joy oladi.Tomir-
nerv tutami yuqorida oldingi katta boldir va barmoqlarni yozuvchi uzun muskullar orasida, bevos
ita suyaklararo parda - 
membrana 
interossea 
cruris ustida, pastroqda boshbarmoqni yozuvchi uzun va oldingi katta boldir muskullari orasida, 
katta boldir suyagining tashqi yuzasi ustida yotadi. 
Tashqi o‘rindiqda (ikkala muskullararo to‘siqlar orasida) uzun kichik boldir muskuli - 
m.peroneus (fibularis) longus, uning ostida kalta kichik boldir muskuli - m.peroneus (fibularis) 
brevis hamda umumiy kichik boldir nervi - 
n.peroneus 
(fibularis) 
communis joylashadi. Uzun kichik boldir muskulining oldingi boshchasi katta boldirsuyagining t

---

ashqi do‘ngligi - 
condylus 
lateralis 
ossis 
tibiae hamda kichik boldir suyagi yuqori qismining tashqi tomonidan boshlanadi. Muskul boshch
alari bilan kichik boldir suyagibo‘yinchasining orasida yuqorigi kichik boldir-muskul kanali - 
canalis 
musculoperoneus 
superior hosil bo‘ladi. Bu kanal orqali umumiy kichik boldir nervi o‘tadi va ikkigaajraladi: chuqu
r kichik boldir nervi - 
n.peroneus 
prophundus, boldirning yuqori bo‘limida oldingi muskullararo to‘siqni teshib, oldingi o‘rindiqqa 
o‘tadi, yuza kichik boldirnervi tashqi o‘rindiqda pastga yo‘nalib, boldirning pastki qismida xusus
iy fassiyani teshib, teri osti kletchatkasiga chiqadi.