O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi

Miqdorini aniqlash:
UB spektri asosida 0,2 n sulfat kislotasidagi eritmasini 
spektrofotometrik usulda aniqlanadi.
 
GEROIN 
Geroin ham dionin singari, opiy va omnapon tarkibida 
uchramaydi. Uni yarim sintezlab morfindan olinadi. 
Geroin prizma holidagi rangsiz kristallardan iborat kukun 
modda. U suvda erimaydi, lekin organik erituvchilardan spirtda, 
efirda, xloroformda yaxshi eriydi. Kislotalar bilan tegishli 
tuzlarni hosil qiladi. Asos holdagi geroinning suyuqlanish 
harorati 173°C. 
Toksikologik ahamiyati. 
Geroin juda ham kuchli zaharli 
modda, u organizmga xuddi morfin singari, lekin undan kuchliroq ta’sir etadi. Geroinning nafas 
olish markazini va sezuvchi nerv uchlarini falajlash kuchi morfinga qapaganda besh marta 
kuchli. Geroinni tez-tez qabul qilish juda xavfli, chunki unga o‘rganib qolib «morfinizm» 
kasalligiga duchor bo‘lib qolish mumkin. Geroin narkomaniyasidan xalos qilish morfindan 
qaytarishga qaraganda ancha qiyin, og‘riqli sindromi kuchli va qo‘rqinchli asoratlarga ega.
Geroin yuqorida aytganimizdek, salbiy xossalarga ega bo‘lgani uchun hozir tibbiyotda 
ishlatilmaydi.
Metobolizmi.
 
Geroin ishqoriy sharoitda va organizmda juda tez gidrolizlanadi. Bunda tezda 
monoatsetil morfin va oxirida morfin hosil bo‘ladi. SHuning uchun ham geroin bilan 
zaharlangan hollarda ashyoviy dalil tarkibidan asosan monoatsetilmorfin va morfinni aniqlash 
mumkin. 
O
O
N
O
CH
3
C
O
H
3
C
C
O
H
3
C
O
O
N
HO
CH
3
C
O
H
3
C
HO
O
N
HO
CH
3
- CH
3
COOH
+ H
2
O
- CH
3
COOH
+ H
2
O
CHinligini aniqlash.
Geroin kuchli narkotik modda. Organizmda, murda organlarida va 
ishqoriy eritmani xloroform bilan ekstraksiyalashda gidrolizga uchragani uchun uning barcha 
reaksiyalari morfinga nisbatan olib boriladigan reaksiyalar bilan bir xil bo‘ladi. 
Agarda ashyoviy dalil sifatida tahlil uchun kukun modda yoki geroin eritmalari yuborilgan 
bo‘lsa, u xolda quyidagi reaksiyalar yordamida aniqlash mumkin: 
1. Marki reaktivi ta’sirida 
geroin shu ondayoq binafsha rang hosil qiladi. 
2. Geroin Frede reaktivi bilan
ham xuddi morfin singari binafsha rang beradi (shu bilan u 
kodeindan farq qiladi). 
3. Temir -.III xloridi geroin bilan 
hech qanday rang hosil qilmaydi. 
4. Geksaxloroplatinat kislota H2PtCl6 geroin bilan
sariq ignalardan iborat 
mikrokristallarni hosil qiladi. Reaksiyaning sezgirligi 0,05 –0.07 mkg geroinga teng. 
5. Geroin gidrolizlanganda hosil bo‘lgan sirka kislotani aniqlash
uchun etil spirti va 
konsentrlangan sulfat kislota bilan qizdirish xarakterli etil atsetat efiri hidini hosil qiladi. 
C
2
H
5
O
O
N
HO
CH
3

---

23 
6. UB-spektri bo‘yicha aniqlash
: 0,1 n xlorid kislotadagi eritmasi 279 nm to‘lqin 
uzunligida, 0,1 n ishqordagi eritmasi 299 nm to‘lqin uzunligida maksimal nur yutadi. 
7. IQ- spektrlari.
Geroin 1245, 1764, 1178, 1215, 911, 1736 ga teng spektrlar hosil qiladi. 
Hozirgi davrda geroinni gaz-suyuqlik xromatografik, xromato-mass spektrometrik va 
immunobiologik aniqlash usullari yo‘lga qo‘yilgan.