O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti

 
12-MA’RUZA. FARMATSEVTIKA AMALIYOTIDA DORI VOSITALARINI 
YAXSHI SAQLASH GSP QONUN-QOIDALARI 
Ma’ruza rejasi: 
1.Yaxshi saqlash amaliyoti maqsad vavazifalari 
2. GSP da xodimlar, xonalar va asbob uskunalarga qo’yilgan talablar 
3. Mahsulotni saqlashga talablar 
4. Transportda yuklash va tashish 
 
Tayanch so’z va iboralar: realizatsiya, standart, tibbiy vosita, tibbiy buyum, saqlash 
zonalari, saqlash sharoiti 
Г\ 

---

 
- Mazkur Davlat standarti (bundan buyon matnda standart  deb yuritiladi) dori 
vositalarini saqlash bo’yicha talablarni belgilaydi. 
- Mazkur standart dori vositalarini yaxshi saqlanishini ta’minlash uchun ularni 
tayyorlash,  ishlab  chiqarish,  tashish,  ulgurji  va  chakana  realizatsiya  qilishda 
qo’llaniladi. 
- Mazkur  standart  amaldagi  Yaxshi  ishlab  chiqarish  amaliyoti  va  Yaxshi 
distribyutorlik amaliyoti standartlari bilan birga qo’llaniladi. 
- Mazkur  standart  O’zbekiston  Respublikasi  xududida  dori  vositalarini 
tayyorlash, ishlab chiqarish, olib kirish va olib chiqish, ulgurji va chakana realizatsiya 
qilish bilan shug’ullanuvchi xo’jalik yurituvchi sub’ektlarga (keyinchalik tashkilotlar) 
ularning mulkchilik shakli va bo’ysinuvidan qat’iy nazar taalluqlidir. 
- Atama va ta’riflar 
- Mazkur standart quyidagi atamalar va ularga muvofiq ta’riflari qo’llanilgan: 
- dori  vositalari:  Kasalliklar  profilaktikasi,  ularga  tashxis  qo’yish  va  ularni 
davolash, shuningdek odam organizmining xolati va funksiyalarini o’zgartirish uchun 
tibbiyot amaliyotida qo’llanilishiga ruxsat etilgan dori moddalari  (substansiyalar) va 
yordamchi  moddalar  asosida  olingan  vositalar,  dori  moddalari  (substansiyalar),  dori 
preparatlari: 
- yordamchi modda: Ishlab chiqarish jarayonida dori vositalariga zarur bo’lgan 
fizik-kimyoviy xususiyatlarni berish uchun foydalaniladigan  noorganik yoki organik 
tabiatli moddalar, farmatsevtik substansiyalar va o’rab-joylash materiallardan tashqari: 
- yaroqlik  muddatining  tugashi  sanasi:  Individual  o‘ram  (odatda  yorliq)da 
ko’rsatilgan.  ungacha  dori  vositasi  to‘g‘ri  saqlangan  holda  tasdiqlangan  me’yoriy 
hujjatlarga mos kelishi kerak bo’lgan sana. Dori vositasining har bir seriyasi uchun 
mazkur  sana  saqlash  muddati  va  ishlab  chiqarilgan  sanasini  qo’shish  yo’li  bilan 
aniqlanadi. 
- kontaminatsiya (ifloslanish): Boshlang’ich yoki oralik material yoki tayyor 
mahsulotga  uni  ishlab  chiqarish,  namuna  olish,  qadoklash  yoki  qayta  qadoqlash, 
saqlash  yoki  tashish  jarayonida  kimyoviy  va  mikrobga  mansub  aralashmalarni 
nomaqbul kiritish. 
- yorliqlash: Zarur barcha ma’lumotga ega bo’lgan to‘g‘ri yorliq tanlab olish, 
tekshirish va yopishtirish bilan bog’liq jarayon. 
- material:  birlamchi  materiallar  (dori  moddalari  va  yordamchi  moddalar) 
reagentlar, erituvchilar. oralik mahsulotlar, o‘rov materiallari va yorliqlarni belgilash 
uchun qo’llaniladigan umumiy atama. 
- normativ talablar: Tayyorlash, ishlab chiqarish, ulgurji, chakana realizatsiya 
qilish  va  tashishda  dori  vositalarini  saqlashni  tartibga  soluvchi  normativ-xuquqiy 
hujjatlar va texnik jixatdan tartibga solish soxasidagi normativ hujjatlar. 
- kesishgan kontaminatsiya: Birlamchi material, oralik mahsulot yoki tayyor 
mahsulotni ishlab chiqarish jarayonida boshqa birlamchi material yoki mahsulot bilan 
ifloslanishi. 
- o‘rov materiali: Dori vositasini joylash, o’rash uchun qo’llaniladigan, tashish 
va yuklash uchun mo’ljallangan tashqi o‘ramdan tashqari jumladan bosma material. 
O‘rov materiali mahsulot bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri aloqa qilishi yoki qilmasligiga qarab 
birlamchi yoki ikkilamchi bo’lishi mumkin. 

---

 
- saqlash:  Dori  vositalari  va  materiallarni  qo‘llab  bo‘lgunga  qadar  saqlash 
davri.