Oʼzbekiston respublikаsi qishloq xoʼjаligi vаzirligi oʼzbekiston respublikаsi oliy vа oʼrtа mаxsus tа’lim

IV – BOB. UCH BO’LAKLI ITTIKANAK 
(QARIQIZ)
 – (
CHEREDA 
TREXRAZDELNAYA
) – BIDENS TRIPARTITA L O’SIMLIGINI DALA 
SHAROITIDA EKIB O’STIRISH TEXNALOGIYASI 
4.1 
Uch bo’lakli ittikanak o’simligini tajriba maydoniga ekish uchun yerni 
tayyorlash. 
Uch bo’lakli ittikanak o’simligi tabiyatda keng tarqalganligi va tabbiy 
sharoitdagi bazaisni yetarli darajada mavjud ekanligi, ushbu o’simlikni katta 
plantatsiyalarda o’strib yetishtrishga unchalik ham zarurat yo’qligini ko’rsatadi. 
Uch bo’lakli ittikanak o’simligi issiqlik va namlikni xush ko’ruvchi o’simlik 
hisoblanadi. Sovuq yomg’irli sharoitda sekin o’sadi va yomon rivojlanadi. Ushbu 
o’simlikni ekish uchun nam bo’lgan pastlik joylar ajratiladi. Eng yaxshi tuproqlar 
bu o’tloqli, lekin boshqa unimdor nam va muntazam sug’arilib turiladigan 
tuproqlarni ham olish mumkin. Chunki, oʼsimliklarni hosildorligi va boshqa barcha 
koʼrsatkichlari tuproqning strukturasi va sugʼorish meʼyoriga bevosita bogʼliq.
Uch bo’lakli ittikanakni tomorqada ham muvaffaqiyatli oʼstirish mumkin. 
1,5-2 kg oʼsimlik oʼtini olish uchun sovuq toʼshishidan 1-1,5 oy oldin quruq urugʼlar 
1,5-2 m
2
maydonga ekiladi. Urugʼlar 3-4 sm chuqurlikda joʼyaklarga ekiladi va 1-
1,5 sm tuproq qoplanadi. Joʼyaklarning masofa oraligʼi 30-45 sm boʼladi. 1 m
2
ga 
1,5-2 gr urugʼ sepiladi.
Bahorda maysalar unib chiqqach, tuproqlar yumshatilib, begona oʼtlardan 
tozalanib sugʼoriladi. Oʼsimlikning uchki qismi gullash davrida kesib olinadi. Urugʼ 
olish uchun 2-3 dona oʼsimlik qoldiriladi.

---

23 
XULOSA 
Dorivor o‘simliklar o'stirish texnologiyasi qishloq xo‘jaligining asosiy 
yo‘nalishlaridan biri bo‘lib, farmatsevtika sanoati hamda dorixooalarni sifatli 
shifobaxsh o‘simliklar xom-ashyosi bilan ta’minlash muhum vazifalarida biridir. Bu 
borada esa urug’chilik va ko’chatchilik fanining bevosita yordamiga muhtojdir. 
Ta’kidlash lozimki, hozirgi vaqtda mamlakatimizda farmatsevtika sanoati va 
dorixonalarni o‘simliklar xom-ashyosi bilan ta’minlash maqsadida ixtisoslashgan, 
fermer, o‘rmon va boshqa mulkchilik shaklidagi xo‘jaiiklarida eng ko‘pi bilan 46 
tagacha dorivor o‘simliklar turlari o‘stiriladi, bu ko’rsatkichlarni maksimal darajada 
oshrish eng dolzarb masallardan hisoblanadi. 
Biror to'plamdagi urug'larning sifati o'sha to'plamdan o'rtacha namuna olish 
yo'li bilan aniqlanadi. O'rtacha namuna katta urug' to'plami xususiyatlarini 
tavsiflaydigan kichik urug' namunasidir, bu jaroyon esa ish sifatin va unumdorligini 
hamda vaqtni tejashga imkon beradi. 
Urug’larni unuvchanligini aniqlash Urug'larning unuvchanligi ekishga 
yaroqliligini belgilaydigan eng muhim xususiyatlaridan biridir. Urug'larning 
unuvchanligi ekinning ko‘chat qalinligiga, o'simliklarning bir yo'la qiyg'os 
rivojlanishi hamda boshqa belgilariga katta ta’sir ko'rsatadi. 
Yashovchan urug'lar murtagi tirik, tinim davrini o‘tgan yoki o'tmagan 
urug'lardir. Urug‘larning yashovchanligi sifatini tezlik bilan aniqlash yoki nima 
sababdan kam unganligini topish zarur bo'lgan hollarda aniqlanadi. 
O’sish kuchini aniqlash shu o’simlikni dala sharoitida qanday chuqurlikda 
ekish kerakligi va qachon qayday paytida ekish zarurligini belgilab beruvchi asosiy 
omillardan biri hisoblandi. 

---

24