Oʼzbekiston respublikаsi qishloq xoʼjаligi vаzirligi oʼzbekiston respublikаsi oliy vа oʼrtа mаxsus tа’lim

birinchisi
urug'ning tozaligini, unuvchanligini, 1000 donasining 
vaznini va boshqa sifatlarini aniqlash uchun ishlatilsa, 
ikkinchisi
urug'ning namligi 
va zararkunandalar bilan nechog'lik zararlanganligini aniqlash uchun ishlatiladi.
Tahlil uchun olinadigan o'rtacha namuna har xil og'irlikda bo'ladi. Ko'p g'alla 
o'simliklari uchun olinadigan o'rtacha namunaning og'irligi 1000 g ga teng bo'lsa, 
o'tlar uchun 100-500 g ga teng bo'ladi. 
Asosiy namunadan o‘rtacha namuna quyidagi tartibda olinadi. Asosiy namuna 
urug'lari stolga (faner, karton taxta ustiga) to‘kilib, yaxshilab aralashtiriladi, so‘ngra 
urug'lar chizg‘ich bilan tekislanib, juda yirik urug‘li ekinlar (yeryong‘oq, burchoq, 
no‘xat va boshqalar uchun) urug‘i qalinligi 5 sm gacha keladigan kvadrat va qolgan 
ekinlarning qalinligi ko‘pi bilan 1,5 sm keladigan kvadrat ko‘rinishida yoyib 
qo‘yiladi.
Hosil bo‘lgan urug‘ kvadrati chizg‘ich bilan butsimon qilib kesib, to'rtta 
uchburchakka bo'linadi. Qarama-qarshi tomondagi ikkita uchburchakdagi urug‘olib 
tashlanadi, qolgan ikkita uchburchakdagisi esa bir-biriga qo‘shilib, yaxshilab 
aralashtiriladi, yana tekislanib, yana to‘rtta uchburchakka bo‘linadi.

---

11 
Qolgan urug‘lar ikkita o‘rtacha namuna tuzish uchun yetarli miqdorga 
kelguncha shu tariqa bo‘linadi. Ana shundan keyingi hosil bo‘lgan kvadratning 
ikkita qaramaqarshi tomonidagi uchburchakdagi urug‘lar bitta o‘rtacha namuna 
tuzish uchun qolgan urug‘lar ham ikkinchi o‘rtacha namuna tuzish uchun bir-biriga 
aralashtiriladi.
Urug‘larning tozaligini va unuvchanligini aniqlashga mo‘ljallangan birinchi 
o‘rtacha namuna mato xaltachaga solinadi, ichiga xo‘jalik, ekin, navning nomi, hosil 
olingan yil, urug‘ to‘plarnining tartib raqami va og‘irligi yozilgan yorliq ham solib 
uchlarini so‘rg‘ichlab qo‘yiladi.
Urug‘ning namligini aniqlash uchun mo‘ljallangan ikkinchi namuna toza 
shishaga solinib, og‘zi tiqin bilan mahkam berkitiladi va ustiga surg‘ich, parafin 
quyiladi.
Birinchi namunaga qanday yorliq solingan bo‘lsa, shishaga ham xuddi 
shunday yorliq yopishtirib qo‘yiladi. Agar urug‘laming kasalliklar bilan 
kasallanganligini tekshiriladigan bo‘lsa, og‘irligi 200 g keladigan uchinchi namuna 
olinib, pishiq qog‘oz xaltaga solinadi va ustiga yuqorida aytilgan ma’lumotlar yozib 

---

12 
qo‘yiladi. o‘rtacha namuna ajratib olingandan keyin o‘rtacha namuna solingan 
xaltachaga yoki idishga urug‘ haqidagi ma’lumotlar yozilgan birinchi shakldagi 
quyidagi yorlqni yopishtirib qo‘yiladi.