Gul tuzilishi va qismlari.  2Changlanish turlari.  Chang donasining unishi

---

Gul va uning 
tuzilishi 
Changlanish

---

Reja 

1 Gul tuzilishi va qismlari.

2Changlanish turlari.

3 Chang donasining unishi

4 
Chang nayining o’sishi.

---

---

Gul tuzilishi.

Gul aslida shakli o‘zgargan novda bo‘lib, uning qismlari bajaradigan vazifasiga 
ko‘ra metamorfozga uchragan. To‘liq gul quyidagi qismlardan: gulbandi, gulo‘rni, 
gul-
qo‘rg‘on, gultoji, changchi va mevachidan iborat. Gulbandi gulni novdaga 
biriktirib turadi. Gulbandining yuqori qismi kengaygan bo‘lib, u gulo‘rni deb 
yuritiladi. Gulning qolgan barcha qismlari ana shu gulo‘rniga birikkan bo‘ladi. 
Gulkosa gulning tashqi qismi. U ko‘k rangdagi bargchalardan iborat bo‘lib, ular 
gulkosachabarglar deb yuritiladi. Ularning soni turli o‘simliklarda turlicha bo‘ladi. 
Masalan, krestguldoshlarda 4 ta, ra’noguldosh
-
larda 5 tadan bo‘ladi. 
Gulkosachabarglar alohida yoki qo‘shilib o‘sgan bo‘ladi. Asosiy vazifasi gulning 
ichki nozik qismlarini himoya qilishdan iborat.Gulkosa shakliga ko‘ra trubka va 
qo‘ng‘iroqsimon bo‘ladi. Gultoji singari u ham aktinomorf va zigomorf bo‘lishi 
mumkin. Kosacha odatda gul ochilgach tushib ketadi (qizg‘aldoqlarda). Lekin 
boshqa o‘simliklarda, xususan, labguldoshlarda u saqlanib qoladi.

---


Ba’zi o‘simliklarda kosachabarglar yorqin rangda bo‘ladi. Masalan, 
akantolimonda u oqish, Turkmaniston tog‘larida o‘suvchi labguldoshlar vakili 
Hymenocrafer da qizil rangda bo‘ladi.Gulkosa aslida uchki barglardan kelib 
chiqqan. Buni uning anatomik, morfologik tuzilishi va barg bilan bog‘langanligi 
isbotlaydi.Gultoji odatda chiroyli ranglarga bo‘yalgan bo‘ladi. U to‘g‘ri, ya’ni 
aktinomorf va noto‘g‘ri ya’ni zigomorf bo‘ladi. Aktinomorf gullarda 
tojbarglarning o‘lchami va shakli bir xil, simmetrik joylashgan bo‘ladi 
(masalan, nargiz). Zigomorf gullarda esa toj barglarning shakli va o‘lchami har 
xil, simmetrik joylashmaganligi uchun undan faqat bitta tekislik o‘tkazish 
mumkin (masalan, gorox). SHuningdek assimetrik gultoji ham bo‘lib, undan 
bironta ham tekislik o‘tkazib bo‘lmaydi. Gultojining rangi undagi pigmentlarga 
bog‘liq. Oq rangli gultojibarglarda esa pigmentlar bo‘lmaydi. Bu ranglar 
hasharotlarni jalb qilish uchun xizmat qiladi. Gultojining asosiy vazifasi esa 
changchi va urug‘chilarni himoyalashdan iborat. Gultoji va gulkosa birgalikda 
gulqo‘rg‘on deb yuritiladi

---

Changlanish turlari.

Avtogamiya-
o‘z o‘zidan changlanish.

---