Oʼzbekiston respublikаsi qishloq xoʼjаligi vаzirligi oʼzbekiston respublikаsi oliy vа oʼrtа mаxsus tа’lim

Maxsulotning tashqi ko’rinishi
– Tayyor maxsulot poyaning yuqori 
qismidan, bargdan va savatchaga to’plangan g’unchalardan yoki gullardan iborat. 
Poyaning yuqori qismi ingichka bo’lib, unda mayda, qarama-qarshi o’rnashgan 
barglari bor. Bargi uch bo’lakka chukur qirqilgan, uzunligi 15 sm. Barg 
bo’lakchalari lantsetsimon shaklli, arrasimon-tishsimon qirrali bo’lib, ularning 
o’rtadagi bo’lakchasi yon tomondagilariga nisbatan ancha yirik. Savatchalar ikki 
qavat o’rama barg bilan o’ralgan. Savatchadagi gullarning hammasi naychasimon, 
gulkosachasi tukka aylanib ketgan, gultojisi naychasimon, 5 tishli, xira sarik rangli. 
Otaligi 5 ta, onalik tuguni bir xonali, pastga joylashgan. Maxsulot o’ziga xos xidga 
va lovullatuvchi (isteʼmol qilingandan so’ng bir oz o’tgach) achchik mazaga ega. 
1.2 
Uch bo’lakli ittikanak maxsulotining kimyoviy tarkibi, ishlatilishi va 
dorivor preparatlari 
Kimyoviy tarkibi
– Maxsulot tarkibida 28,3 – 61,26 mg% karotin, 748—953,3 
mg% vitamin S, 0,16— 0,18% efir moyi, 3,55% gacha polifenollar, 3% gacha 
polisaxaridlar, flavonoidlar (lyuteolin va uning glikozidlari — sinarozid va 
boshqalar), kumarinlar, 4,3—6,8% oshlovchi, shillik, achchiq va boshqa moddalar 
bo’ladi.
Ishlatilishi – 
Xalq tabobatida maxsulotdan tayyorlangan preparatlar shirincha 
va bolalarda uchraydigan baʼzi diatez kasalliklarida ishlatiladi. Qariqiz (ittikanak) 
o’simligi preparatlari tibbiyotda podagra kasalligini davolash uchun xamda siydik 
xaydovchi (toloknyankaning bargi va oqqayin kurtaklari bilan birgalikda) va ter 
xaydovchi, ovqat hazm qilish jarayonini yaxshilovchi dori sifatida qo’llaniladi. 

---

8 
Shuningdek, maxsulotdan ba’zi teri kasalliklari (ekzema va boshqalar) xamda 
bolalarning diatez kasalliklarnda ishlatiladigan shifobaxsh vannalar tayyorlashda 
foydalaniladi.