O’zbekiston respublikasi qishloq xo’jaligi vazirligi andijon qishloq xo‘jaligi va agrotexnologiyalar inistituti

Sirop  tayyorlash
.  Sirop  tayorlash  uchun  shakar  qaynab  turgan  suvda  eritiladi.  Sirop  50
0
S-
gacha  isitilganda  uni  shaffoflantirish  uchun  unga  ozuqaviy  albumin  (4 
g
  albumin  100 
kg
  shakarga) 
yoki tuxum oqi qo’shiladi. Isitilganda oqsil o’raladi va ko’pikka aylanib yuzaga chiqadi, u o’zi  bilan 
sirop  tarkibidagi  mayda  zarralarni  olib  chiqadi.  Ko’pik  olib  tashlanadi,  sirop  esa  zich  gazlamadan 
o’tkazish yo’li bilan filtrlanadi.  
Tayyor  sirop  shaffof,  mexanik  primeslarsiz  bo’lishi  kerak.  Qand  zavodlaridan  quruq  modda 
miqdori  64%  bo’lgan  sirop  olish  maqsadga  muvofiq  bo’ladi.  Ularning  99,55  –  99,8%  i  saxarozadan 
iborat,  kul  miqdori  0,03  ni  tashkil  etadi.  Zaiflashtiruvchi  moddalar  0,05%.  Suyuq  qanddan  sirop 
tayyorlash  uchun  u  kerakli  konsentratsiyagacha  qaynatilgan  suv  bilan  aralashtiriladi  va  filtirlanadi. 
Kompot tayyorlashda siroplar maxsus  qizdirgichlarda tayyorlanadi. 
Bu uskuna kizdirgich, vakuum-uskuna, yiguvchi va aralashtirgich sifatida ishlatilishi mumkin. 
Uni  tomat  pyure,  tomat  pasta,  povidlo,  bolalar  uchun  konserva  ishlab  chikarish  liniyada  urnatiladi. 
Maxsulot bilan tegiziladigan uskunaning kismlari zanglamaydigan pulatdan tayyorlanadi. 
 
Uskunaning korpusi-3 pastki kismida ikki devorli bug kamerasi-6, yukori kismida konussimon 
kopkokli  silindr  korpusdan  iborat.  Uskunaning  ichida  elektrodvigatel-1  yordamida  xarakatlanadigan 
aralashtirgich urnatilagan. Uskunada bug uchun ikkita shtuser-4, kondensat uchun shtuser, maxsulotni 
yuklash uchun shtuser-8 va tayyor maxsulotni tushirish uchun tuynuk-7, termometr, monovakummetr 
va extiyot klapani bilan ta’minlangan. 
Mevaning turi va quruq modda miqdoriga qarab olma siropining konsentrasiyasi 26-32%, ertut 
siropining  konsentrasiyasi  66-70%  oralifida  bo’ladi;  oshxona  kompotlari  uchun  16-20%  (mayda 
mevali o’rik)-dan 36-40% (tof olchasi, tkemali)-gacha bo’ladi.  
Olxo’ri uchun tayyorlangan siropga 0,2-0,3% miqdorida (qovun uchun siropga 1%) limon yoki 
uzumtoshi kislotasi qo’shiladi. Bu kompot ta’mini yaxshilaydi va konser-vani loyqalovchi va bombaj 
qiluvchi mikroorganizmlar rivojlanishiga yo’l qo’ymaydi.    
 

---

64 
 
 
5–rasm VNIIKOP-2 uskunasi.