O’zbekisтon respublikasi qishloq va suv хo’jaligi vazirligi

“Zinama-zina “ texnologiyasi

Mavzu

Umumlashtrilgan fikrlar

1.

Yerin baholash

Yerlarni  baholash  davlat  yer  kadastrining

tarkibiy 

qismi 

bo’lgani 

holda, 

iqtisodiyot

tarmoqlarida  foydalaniladigan  tabiiy  resurslarni

umumiy 

tarzda 

baholashning 

bir 

qismi

hisoblanadi.

2.

Yerlarni baholashda

agro-texnik

tadbirlarning

o’tkazilishi samarasi

Almashlab  ekish  dalalarda  o’tkaziladigan

barcha  agrotexnik  tadbir-larning  asosi  bo’lib

hisoblanadi.  U  to’g’ri  tashkil  etilganda  tuproq

unumdorligi  va  ekinlar  hosildorligini  oshirishni,

begona  o’tlar,  zararkunanda  hamda  kasalliklarni

keskin kamayishini ta’minlaydi.

3.

Yer turlari tarkibini

belgilash

Xo’jalik  yer  turlari  tarkibini  belgilash  va

almashlab ekishni tashkil qilishning asosiy vazifasi

har  bir  gektar  foydalaniladigan  yerdan  minimal

zaruriy harajatlar  yordamida  maksimal  hajmdagi,

yuqori  sifatli  bozor  talab  qiladigan  mahsulot

yetishtirish  uchun  yer  maydonlarini  moslash  va

ishlab  chiqarish  uchun  qulay  tashkiliy  sharoit

yaratishdir.

4.

Srunkali ekishning

oqibatlari

Srunkali  ekish  ilmiy  izlanishlar  natijasiga

qaraganda  ekinlarni  surunkasiga  ekish  ularning

hosildorligini  10-40  %  gacha, kamayishiga,  ba’zi

hollarda 

esa, 

o’simliklarning 

kasalliklarini

ko’payishi  tufayli  umuman  nobud  bo’lishiga  olib

kelar ekan.

---

44

Yer  turlari  tarkibi  va  maydonlari har bir  xo’jalikning  tabiiy,  iqtisodiy,

ijtimoiy  va  ekologik  sharoitlarini  xisobga  olgan  holda

qishloq  xo’jalik

mahsulotlariga bo’lgan bozor talabi asosida aniqlanadi.

O’zbekiston  sharoitida  qishloq  xo’jaligidan  foydalaniladigan  yer  turlaridan

sug’oriladigan  hududlarda  eng  ko’p  samara  beradiganlari  bog’lar,  uzumzorlar,

tutzorlar  va  haydalma  yerlardir.  Shuning  uchun  ham  yer  turlarining  maydonlarini

aniqlash bog’lar, uzumzorlar va tutzorlar maydonlarini aniqlashdan boshlanadi.

O’zbekiston  sug’oriladigan  yerlaridagi  dehqonchilikning  asosiy  qismini

paxtachilik tashkil etadi. Shuning uchun ham biz massivda yer turlarini aniqlash va

almashlab  ekishni  tashkil  qilish  uslubiyatini  paxtachilik  massivlari  misolida

ko’ramiz.