O’zbekisтon respublikasi qishloq va suv хo’jaligi vazirligi

Almashlab  ekish  dalalarini  joylashtirish.

Almashlab  ekish  dalalarini

joylashtirish  xo’jalikda  irrigatsiya  va  melioratsiya  tarmoqlarini  qayta  qurish

loyihasi bilan bog’liq holda o’tkaziladi. Dalalarning soni va maydonlari almashlab

ekish  uchun  ajratilgan  hududlarning  maydonlariga  va  ularda  qishloq  xo’jalik

ekinlarini almashlab ekish bo’yicha qabul qilingan qoidaga muvofiq belgilanadi.

Sug’oriladigan  hududlarda  almashlab

ekish  dalalarini  joylashtirish

jarayonida qo’yidagicha uchholni uchratish mumkin:

1) almashlab ekish dalasi bir necha sug’orish dalalaridan tashkil topadi, ya’ni

∑

=

=

II

I

д

с

Р

д

а

Р

1

.

.

.

.

2) almashlab ekish dalasi bitta sug’orish dalasidan tashkil topadi

.

.

.

.

д

с

Р

д

а

Р

=

3)

bitta  sug’orish  dalasi  hududida  bir  necha  almashlab  ekish  dalasini

---

47

joylashtirish mumkin

∑

=

=

1

.

.

.

.

I

II

д

а

Р

д

c

Р

Yuqorida  keltirilgan  birinchi  usul  asosan  yirik  maydonli,  brigadalararo

tashkil  qilingan  almashlab  ekishlarda,  ikkinchi  usul  esa  brigadalarda  tashkil

qilingan, 

maydonlari 

nisbatan 

kichik 

bo’lgan 

almashlab 

ekishlarda

qo’llaniladi.uchinchi  usul  esa  asosan  maydonlari  juda  kichik  bo’lgan  fermer  va

dehqon  xo’jaliklari  yerlarida  tashkil  qilinadigan  kam  dalali  almashlab  ekishlarda

uchraydi.

Almashlab  ekish  dalalarini  joylashtirishda  qator  masalalar  o’zining  to’g’ri

yechimin  topishi  shart.  Bu  masalalarning  asosiylari  qo’ydagilar  hisoblanadi:

dalalar  maydonlari  va  ularning  tengligi;  dalalarning  tuproqqa  va  yer relyefiga

nisbatan  joylashuvi;  dalalarni  irrigatsiya,  melioratsiya  va  yo’l  tarmoqlari,

qishloqlar  va  boshqa  xo’jalik  markazlari  joylashuvini  hisobga  olgan  holda

joylashtirish;  dalalarni sug’orish  sharoiti;  almashlab  ekish dalalari  tarkibiga  yangi

o’zlashtiriladigan  yerlarni  qo’shish  tartibi;  dalalarni  almashlab  ekish  maydoni

hududini tashkil qilishning boshqa masalalari bilan bog’liq holda joylashtirish.