O’zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа

Mavzu: Tabiatshunoslik darslarida kuzatish, labarotoriya mashg‘ulotlari va amaliy ishlar.
Laboratoriya jixoz (isitish, o‘lchov, optik asbob)lari. Ko‘rgazmali qurollar, ularning turlari va tabiatshunoslik darslarida ulardan foydalanish metodikasi. Ko‘rgazmali qurollarni joylash, butlash va saqlash.Kuzatish tabiat jismlari va hodisalarining tabiiy sharoitlarda maqsadga yo’nalgan holda bevosita shu hodisalarni borishiga aralashmagan holda sezgilar bilan qabul qilib olish yoki laboratoriya sharoitida ularni qayta tiklashdir. Kuzatishlar o’zining bajarilishi muddati bo’yicha ikki: qisqa muddatli va uzoq muddatli guruhlaiga bo’linadi. Qisqa muddatli kuzatishlar to’laligicha dars tizimiga kiritiladi va tarqatma material bilan bajariladi. Kuzatish tabiatni o’rganishning ko’rgazmali metodidir. Tabiatshunoslikni kuzatish deganda atrof borliqning jism va hodisalarini rejali ravishda, maqsadga yo’nalgan holda, ongli tashkillangan qabul qilish tushuniladi. Kuzatishlar ikki belgi: muayyan maqsadning bo’lishi va diqqatni kuzatish obyektini bilgan holda to’plash bilan xarakterlanadi. 1—3- sinflardagi kuzatishlardan o’quv shaklining xilma-xil shakllarida: 1) sinfdagi dars va amaliy mashg’ulotlarda; 2) ekskur-siyalarda; 3) tirik tabiat burchagi va maktaboldi yer maydonidagi mustaqil mashg’ulotlarda; 4) uy vazifalarini bajarishda foydalanish kerak. Kuzatishlarning natijalari yil fasllari bo’yicha “Kundalik kuzatish daftari” va sinfning tabiat hamda mehnat kalendarida qayd etib boriladi. Alohida e'tibor Quyosh balandligining, kun va tun uzunligining yil fasllari bo’yicha o’zgarishini kuzatishlai£a qaratiladi. Bu kuzatishlar o’quvchilaiga tabiat va odamlar mehnat faoliyatidagi mavsumiy o’zgarishlar sabablarini aniqlash imkoniyatini beradi.
“Kundalik kuzatishlar daftari”dagi maxsus maqolalar bolalarni kuzatishlar o’tkazishga yordamberadi. “Yozda siz tabiatda nimalarni kuzatdingiz?”, “Kuzatishga o'rganing”, “Kuzda tabiatni kuzatish natijalari*, “Tabiat va odamlar mehnatidagi bahorgi va yozgi o’zgarishlar haqida nimalami bilib oldingiz?” kabi maqolalar shular jumlasidandir.
Amaliy mashg’ulotning texnologik kartasi

Vaqti		2-soat (80-daqiqa)
Mashg’ulot shakli		Amaliy
Mashg’ulot vositasi		Shaqiriq, munozara, muammoli izlanish
Ta’lim vositasi		Proyektr, darslik, ma’ruza matni
Dars bosqichlari	O’qituvchi		Talaba
1-bosqich Kirish (5-daqiqa)	1.Mashg’ulotning tashkiliy qismi amalga oshirilad, mavzu, rejasi uy vazifasi va topshiriq e’lon qilinadi		.Eshitadi, yozadi, javob beradi
2-bosqich Asosiy bosqich(70-daqiqa)	1.Mazu haqida tushuncha beriladi.Тезкор сўров техникaсини қўллaб, тaлaбaлaр билимлaрини фaоллaштирaди 2. Mavzu yuzasidan misollar, savol-javoblar keltirilib izohlanadi. Uyga berilgan topshiriq tekshiriladi, mustahkamlanadi. 3. Chaqiriq uslubida amaliy mashg’ulotda o’rganilgan amaliy bilimlarni savol-javob orqali aniqlanadi		Bajaradi, yozadi, ma’lumot oladi, javob beradi, bilib oladi, mustaxkamlaydi.
3-bosqiq Yakuniy bosqich(5-daqiqa)	1.Talabalarni rag’batlantirish, baholarini e’lon qilish, uyga vazifa berish, mashg’ulotga yakun yasash		Yozadi, topshiriq oladi,baho oladi