Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va Oʻrta maxsus

Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va Oʻrta maxsus
taʼlim vazirligi Oʻzbekiston davlat jahon tillari universiteti xuzuridagi
Margʻilon koʻp tarmoqli texnikumi
" Ximoyaga ruxsat etiladi"
Texnikum direktori
_________ T.Karimov
"___" __________________2022-yil
___________________________________________________
___________________________________________________

Bitiruv malakaviy ishi

Mavzu:Asosiy vositalarga eskirishi (amortizatsiya) ni hisobga olish

Reja
I.Kirish
II.Asosiy qism

I. Asosiy vositalar amortizatsiyasining nazariy jihatlar
1.1. Asosiy vositalarning eskirishi va eskirishi tushunchasi va mohiyati.
1.2. Meyoriy xizmat muddati, foydali muddat va amortizatsiya normasi amortizatsiya siyosatining asosiy tushunchalari sifatida.
1.3. Asosiy vositalar amortizatsiyasini hisobga olish va davlat tomonidan tartibga solish vazifalari.
II. Sanoat korxonasida asosiy vositalarning eskirish hisobi
2.1. Asosiy vositalarning eskirish ob'ektlari.
2.2 Asosiy vositalarning amortizatsiyasini hisoblash usullari .
2.3 Amortizatsiyani buxgalteriya schyotlarda hisobga olish.

III.Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati

Kirish
Ishlab chiqarishda qatnashayotgan asosiy fondlar vaqt o’tishi natijasida moddiy va ma’naviy eskiradilar. Bunda korxonalarni modernizatsiya va rekonstruksiya qilish talab etiladi. Asosiy fondlarni modernizatsiya qilishni ichki investitsiya manbalriga amortizatsiya zahiralari va korxonaning foydasi kiradi. Shuning uchun ham asosiy fondlarni modernizasiya rekonstruksiya qilish amortizatsiya harajatlarini o’rni muhim hisoblanadi. Korxonaning asosiy fondlarining qoplanishi va yangi tehnika-tehnologiyani joriy qilish uchun amortizatsiya harajatlari jamg’arilib boriladi va jamg’arilgan zahira orqali amalga oshiriladi.

“Korxonalarni modernizatsiya, tehnik va tehnologik qayta jihozlashni yanada jadallashtirish, zamonaviy moslashuvchan tehnologiyalarni keng joriy etish. Bu vazifa avvalambor iqtisodiyotning asosiy tarmoqlari, eksportga yo’naltirilgan va mahalliylashtiriladigan ishlab chiqarish quvvatlariga tegishlidir”.¹
Hozirda mamlakatimizning ko’plab korxonalaridagi muammo eski tehnologiyalardan foydalanayotgani va bu o’z navbatida esa mahsulot sifatining pasayishi, uning tannarxining oshib ketishiga olib kelmoqda. Bozor iqtisodiyoti sharoitida bunday mahsulotlar raqobatbardoshligini yo’qotmoqda. Bu muammoni hal qilish uchun korxonalarga yangi zamonaviy tehnologiyalarni joriy qilish talab etiladi. Fan-texnika taraqqiyoti tufayli ishlab turgan mashina asbob-uskunalarni ma’naviy eskirishini tezlashib borishi amortizatsiya usularidan samarali foydalanishni talab etmoqda. Amоrtizatsiya harajatlari korxona ichki investitsiya manbasi ekanligi uning bozor iqtisodiyoti, ayniqsa, jahon moliyaviy iqtisodiy inqirozi sharoitida korxonalarda muxim ahamiyat kasb etmoqda.
Amortizatsiya harajatlari korxonaga jahon moliyaviy iqtisodiy inqirozi davrida asosiy fondlarning moddiy va ma’naviy eskirishi va ularga ajratilayotgan amortizatsiya harajatlarini proporsional bo’lishi muhimligini ko’rsatmoqda.
“Inqirozga qarshi choralar dasturini amalga oshirishda investitsiyalarni jalb etish, avvalo, ichki manbalarni safarbar etish hisobidan iqtisodiyotimizning muhim tarmoqlarini jadal modernizatsiya qilish, tehnik va tehnologik qayta jihozlash, transport kommunikatsiyalarni yanada rivojlantirish va ijtimoiy infratuzilma ob’yektlarini barpo etish hal qiluvchi ustuvor yo’nalishga aylandi