O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’limi vazirligi

Masala qo’yilish jarayonini amalga oshirishda quyidagilarga e’tibor berish maqsadga muvofiq:

• 
  Iqtisodiy masalani kompyuterda echishda ko’zda tutilgan maqsad nima va u qanday qilib amalga oshirilishi mo’ljallanilayapti;
  
• 
  Ushbu masalani echishdan olinadigan iqtisodiy samara nimalardan iborat (moddiy, ma’naviy yoki boshqa turdagi) va unga qanday qilib erishiladi;
  
• 
  Masalani echish uchun ishlatiladigan kirish ma’lumotlari nimalardan iborat va ular qanday qilib kompyuter ma’lumot tashuvchilariga o’tkaziladi;
  
• 
  Masalaning echilishi natijasida xosil bo’ladigan natijaviy ma’lumotlar nimalardan iborat va ular qanday ko’rinishda ifoda etilishi rejalashtirilgan;
  
• 
  Masala qo’yilishida ishlatiladigan iqtisodiy terminlar tushunarlimi va ular ushbu masalani echishda qanday talqin qilingan;
  
• 
  Kirish va chiqish informatsion massivlari etarlimi yoki ularning ortiqchalari xam bormi;
  
• 
  Agarda masalani echish uchun ma’lumotlar etmasa, ularni qanday qilib va qaerdan topish yoki olish mumkin;
  
• 
  Kirish va chiqish ma’lumotlarining aniqligi qanday usullar bilan nazorat qilinadi va bu bilan bog’liq xujjatlardagi noaniqligini qanday qilib aniqlash va tuzatish mumkin;
  

Qanday echim eng yaxshi yoki optimal echim deb hisoblanilishi kerak va uni qanday qilib aniqlagan maqsadga muvofiq;

Bulardan tashqari ushbu bosqichda xar bir iqtisodiy masala uchun uning mohiyatiga va uni kompyuterda echishdan qo’yilgan maqsadga ko’ra yana bir qancha muammolarni ham xal qilib olish mumkin.
2.Masalaning matematik ifodalanishi.
Ushbu bosqichda masalaning qo’yilishi matematik jihatdan aniqlab olinadi. U aniq, bir ma’noli izohga ega bo’ladi. Buni amalga oshirish uchun tekshirilayotgan holat qonuniyatlarini matematik formulalar yordamida ifodalaydigan o’ziga xos nazariya kerak bo’ladi. Matematik formulalarning ana shunday majmui “berilgan holatning yoki masalaning matematik modeli” deb ataladi. Bunda masalaning echilishi uchun kerakli bo’lgan ma’lumotlarning tarkibi, ularning tavsifi, turi va tuzilishini hisobga olgan holda masala echishning matematik modeli yaratiladi. Albatta echilayotgan masala qanday soxaga tegishliligiga bog’liq ravishda xilma xil turdagi matematik modellar yoki usullar ishlatilishi mumkin. Ular jumlasiga chiziqli dasturlash usullarini, chiziqsiz dasturlash usullarini, dinamik va stoxastik dasturlash usullarini, bashorat qilish usullarini, differentsial va integral tenglamalarni kiritish mumkin. Masalani qo’yish bilan shug’ullanuvchi mutaxassis o’z soxasini qanchalik yaxshi o’rgangan va amaliy jixatdan puxta o’zlashtirgan bo’lsa, masalaning matematik modeli xam shunchalik pishiq va puxta aniqlaniladi xamda uning kompyuterda echilish samaradorligi shuncha yuqori bo’ladi.