O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi z. M. Bobur nomidagi andijon davlat universiteti qo’lyozma huquqida

Ish suxbatlarini qanday o`tkazish kerak. Ish yuzasidan bo`ladigan suxbat o`tkazish xam bir san'at. Buning uchun quyidagi qoidalarga amal qilish kerak.
1. Avvalo bir necha savolga javob topib kuying:
- suxbatdan o`zimga qanday maqsad kuyaman
- bu mavzuda suxbatlashishga suxbatdoshim kay darajada tayyor
- qanday savollar berish mumkin
- menga qanday savollar berilishi mumkin
- suxbat natijasi qanday tugaydi
2. Faqat o`zingiz yaxshi tushunadigan mavzu yuzasidan suxbatlashing.
3. Oldindan suxbatdoshlaringiz yoshi, jinsini,qiziqishlarini yaxshi bilib oling.
4. O`z nutqingizini mantiqiy aniq, lo`nda ifodalashga harakat qiling.
5. O`z nutqingizda misollardan foydalaning,lekin ularni ko`paytirmang.
6. Tez-tez atrofdagilarga ko`z qiringizni tashlab turing. Kim sizni tinglayapti,kim tinglamayapti,yaxshi bilib olasiz.
7. O`z nutqingizni faqat zarur ishoralar bilan mustahkamlang.
8. Nutqingizni laxzalik ta'sirchan so`zlar bilan yakunlang. Lekin "e'tiboringiz uchun raxmat" kabi iboralarni ishlatmang.
Suxbatda doimo suxbatdoshingizga "Siz" deb murojaat qiling. Shunda suxbatdosh so`zi bilan sizni yakinlashtirib orangizdagi farqni kamaytiradi va suxbat erkin vaziyatda kechishini ta'minlaydi. Bu bilan siz o`zingizni suxbatdoshingiz o`rniga qo`yishingiz va uning muammolarini yechishingiz osonlashadi.
"Ism-sharifi" usuli. Bu usul siz muloqotga kirishayotgan odamning ismi sharifini aytishdan boshlanadi. O`z ismini boshqalardan tulik eshitish inson uchun xamisha xush yoqadi.
Amerikalik psixolog D.Karnegi yozganidek, o`z ismini boshqalardan eshitish inson uchun yoqimli musiqaga o`xshaydi. Bu xolatning psixologik mexanizmlari qanday
Bu usulning psixologik mexanizmlari quyidagicha:
1. Insonga berilgan ism xamisha u bilan yonma-yon.
2. Agar insonga uning ismini aytmay murojaat qilinsa, bu unga nisbatan faqat xizmat yuzasidan murojaat qilinayotganini bildiradi. Agar insonga ismini aytib murojaat qilsangiz, unga nisbatan e'tibor berilganini bildiradi.
3. Ismini aytib chaqirish, bu insonning shaxs sifatida tan olishdir.
4. Inson shaxs ekanligini xis qilsa, unda albatta qonikish xissi uyg`onadi.
5. Qoniqish xissiyoti esa doimo ijobiy xissiyotlarga bog`liq.
6. Inson doimo kimgadir yoqishga intiladi, kimdir unga nisbatan yaxshi munosabatda bo`lishini xoxlaydi.
7. Agar kimdir bizga ijobiy xissiyot uyg`otsa, u o`ziga tortadi, va u bilan yaqindan muloqot qilishni xoxlaymiz.
"Ism-sharif" usuli ta'siri psixologik mexanizmining moxiyati quyidagicha: o`z ismining jaranglashi - shaxsga e'tibor - shaxs sifatida tan olish - qoniqish xissi - ijobiy xissiyotlar manbaiga yaqinlashish.
Demak, ertalab ishga kelgan zaxoti o`z kul ostingizdagi xodimlarning ismini aytib, "Assalomu-alaykum", - deb salomlashing, xodimingiz xoxlasa, xoxlamasa, unda ijobiy xissiyot uyg`otasiz. Endi raxbarning kasbiy qoidasini keltirib chiqaramiz. "Men xar bir raxbar uchun qo`l ostidagi xodimlarida o`ziga nisbatan moyillik uyg`otish kasbiy zarurat deb bilaman. Shuning uchun tez-tez ularga ism shariflarini aytib murojaat qilaman."