О`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi



Download 1,27 Mb.
Pdf ko'rish
bet48/110
Sana01.07.2022
Hajmi1,27 Mb.
#725635
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   110
Bog'liq
tarixiy olkashunoslik

Bo`stonliq
— Toshkent viloyatidagi qishloq. Bo`stonliq «bog`-rog`» ma`nosidagi bo`ston 
so`zidan ko`ra bo`ston (bo`zto`nli) degan urug` nomi bilan atalgan deyish to`g`riroqdir. SHu 
rayonda CHimboylik degan qishloq ham bor (CHimboy — urug` nomi) — lik, — lig affiksi 
kishilarning qaysi qabila-urug`dan ekanini ham ko`rsatadi: masalan, ming qabilasidan bo`lgan 
kishilar minglik deb atalgan.
Zarkent
— Toshkent viloyatidagi qishloqlardan biri. V. V. Bartol’d arab geograflaridan 
Muqaddasiy asarlarida SHosh viloyatida qayd qilingan Zarankatu qishlog`ini hozirgi Zarkent 
bo`lsa kerak, deb taxmin qiladi. Zar «oltin» bo`lsa, zer, zerin «quyi», «etak» demakdir. Zerinkat 
bo`lganda «Pastdagi qishloq», «Tog` etagidagi qishloq» deyish mumkin edi.
Qo`yliq 
— Toshkent shahrining chekkasidagi joy. Professor H. H. Hasanov Qo`yliqni 
«Quyilik», «pastlik»deb izohlaydi. YAna shuni aytish kerakki, DO`rmon urug`ining bir 
shoxobchasi «qo`yli» deb atalgan Qo`yli Qo`yliq bo`lib ketgan bo`lishi mumkin. Bundan 
tashqari, Mo`g`ul sarkardalaridan birining ismi Qo`yliq bo`lgan. Mo`g`ul sarkardalarining 
nomlari O`rta Osiyo toponimiya-sida anchagina saqlanib qolgan. Bundan tashqari, o`sha 
sarkarda Qo`yliq Toshkentga ham kelgan.
Ohangaron
daryosi — Sirdaryoning o`ng irmog`i. Mo`g`ullar kelmasdan oldingi 
manbalarda Iloq daryosi deb atalgan. Daryo vodiysida temirchilik rivojlangani uchun daryoni 
Ohangaron, ya`ni «Temirchylar daryosi» deb ataganlar.
To`ytepa
— bu nomning negizida to`y ma`nosi yotishi munozara qilinishi mumkin. 
Turgan gapki, bu nomning to`y (svad’ba), to`yko`l so`zlariga dahli yo`q Dori o`t va kulollar 
ishlatadigan sopol idishlar yasash uchun ishlatadigan loy ham to`y deyiladi. Sopol yasaydigan 
tuproqni «gil» deb izoxlashga bir qadar asos bor. Ammo Mahmud Koshg`ariyning asarida 
boshqacha izoh beriladi:
«To`y — askarlarning turar joyi. Xon to`yixon askargohi». SHunga asoslanib, To`ytepa — 
«qal`atepa», «qo`rg`ontepa», «lashkartepa» ma`nosida bo`lishi ham ehtimol.
Toshkent shahrida bir qator qadimgi me`morchilik obidalari mavjud. Bulardan biri — 
Abdulqosim shayx madrasasidir. Bu madrasa Abdulqosim eshon, Qoraxon eshon, Ma`dixon qozi 
madrasasi ham deb atalgan.. O`rta Osiyo me`morchiligi asosida XIX asrda o`sha davr an`analari 
bilan qurilgan tarixiy yodgorlikdir. O`ziga tutashgan masjid va hammom bilan birga qadimgi 
Beshyog`och dahasidagi mahalla guzarini tashkil qilgan. Dastlab madrasa bir qavatli bo`lgan. 
1864 yili hovli qismida ikkinchi qavati qurilgan. Binoni bezashda asosiy e`tibor bosh fasadga 
qaratilgan. U chorsi pishiq g`ishtdan ikki qavatli qilib, sharqqa qaratib qurilgan. Bosh fasadni 
bezash maqsadida uning ikki yoniga bir xil ravoqlar ishlangan. Bosh fasadning o`rta qismida 
madrasa devori sirtidan 1,82 m. bo`rttirib chiqarib, balandligi 16 m. li peshtoq ishlangan. Uning 
ikki yonida guldasta minora qad ko`tarib, ularning tepa qismida XVI — XVII asrga xos mezana 
bor. Peshtoqning old va yon tomonlari to daxana asosigacha va devorning kungurador qismi 
chorsi pishiq g`ishtdan tekis qilib ishlab chiqilgan, uning yuqori qismi esa sharafa hamda kitoba 
bilan bezatilgan. Ko`kaldosh madrasasi singari bunda ham darvozadan kiraverishdagi chap 
tomonda darsxona, o`ngda masjid, to`rida xonaqoh «Mo`yi muborak» — deb ataladi. Bu bino 
madrasadan ilgari 1820 yili qurilgan. Darsxona va masjid tomlari o`zaro kesishadigan ravoqlar 
ustiga gumbaz qilib qurilgan. Hovlining tarxi — chorsi 28X22 m. Kompleksga kirgan masjid 
keyinchalik buzilib ketgan. Madrasa 1983 yili ta`mir qilingan. Uning binosidan qadimgi 
yodgorliklarni targ`ib qilish uyi sifatida foydalaniladi. 

Download 1,27 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   110




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish