О`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

IX 
— 
XII 
asrlarda o`zbek xalqi va uning tilining shakllanish jarayoni xususiyatlarini aniqlang; d) 
Tilning aniq shakllanishi qaysi rayon, shahar, voha va vodiylarda aniq sezilgan?
O`quvchilar yuqoridagi savollarga javob berganlaridan so`ng o`qituvchi ulardan 
Xorazmning qaysi hududlarida hozirgacha o`sha turkiy til elementlari saqlanib kelayotganligi va 
Xiva, Xo`jayli shaharlarining hamda Xorazm so`zi qanday ma`noni anglatishini so`raydi.
SHu savollarga olingan javoblar o`quvchilarning shahar tarixini va uning nomini 
o`rganishga bo`lgan qiziqishini orttiradi. Demak, o`qituvchi o`quvchi to`g`ri yorita Olmagan 
savollarni to`ldirib, o`tilgan mavzuni yangi mavzuga bog`laydi.
YAngi mavzu. «XII — XIII 
asrlarda Xorazm davlatining kuchayishi».
Mavzuning maqsadi: o`
quvchilarga Xorazmning qadim-qadimdan ma`lum va mashhur 
bo`lganligi, Somoniylar davrida yarim mustaqil davlat sifatida uning tarkibiga kirganligi, uning 
Ma`mun ibn Muhammad davrida qudratli davlatga aylangani, ayniqsa Ma`mun ibn Ma`mun 
davrida fan va madaniyat g`oyat rivojlanib Xorazm akademiyasi tashkil topganligi tushuntiriladi.
Darsning tarbiyaviy vazifasi:
Bunda o`quvchilarga Xorazm yuksalgan davrda fan va 
madaniyatning nihoyatda rivojlanganligi, 
XI 
asrning eng mashhur qomusiy olimlari bu erga jalb 
etilganligi, bu erda Abu Ali ibn Sino, Abu Rayhon Beruniy, Abu Sahl Masihiy, mashhur tabib 
Abulxayr Hammor, yirik riyoziyun Abu Nosir A`rrk va boshqa atoqli olimlarning Ma`mun ibn 
Ma`mun akademiyasini yaratganligi so`zlanib, o`quvchilarni o`z avlod-ajdodlariga mehr-
muhabbat va ona diyoriga sadoqatli inson bo`lib etishish ruhida tarbiyalashdan iborat.
Dars o`tish uslubi: 
dars og`zaki bayon qilish uslubi bilan olib boriladi.
Darsni jihozlash: O`zbekiston
xalqlar tarixining IV jildligi A. Asqarov tahriri ostida chop 
etilgan 3 jildlik O`zbekiston xalqlari tarixining 1-jildi, uning 5-sinf uchun yozgan O`zbekiston 
tarixi, SH. Karimov rahbarligida chop etilgan «O`zbekiston tarixi va madaniyati» (ma`ruzalar 
to`plami) ko`rsatiladi. O`zbekiston xaritasi atlas va al’bomlardan foydalaniladi.