O’zbekistоn respublikasi Оliy va O’rta maxsus ta’lim vazirligi

II БОБ. HUJAYRA MAVЗUSINI O’QITISHDA ZAMONAVIY VA AXBOROT TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISHНИНГ МЕТОДИК АСОСЛАРИ
2.1 − §. Ҳужайра мавзусини ўқитишда замонавий педагогик технологияларидан фойдаланишнинг методик жиҳатлари
Ta’lim-tarbiya jarayonida замонавий pedagogik texnologiyalarni muvaffaqiyatli qo‘llash uchun biologiya o'qituvchilari maxsus metodik bilim va ko'nikmalarni egallashlari, pedagogik amaliyotda zarur bo'ladigan metodik tayyorgarlikka ega bo'lishlari lozim. Pedagogik texnologiya atamasiga shu muammo bo'yicha izlangan har bir olim o'z nuqtayi nazaridan kelib chiqqan holda ta’rif bergan. Hozircha bu tushunchaga to'liq va yagona ta’rif qabul qilinmagan. Ushbu ta’riflaming ichida eng maqsadga muvofig'i YUNESKO tomonidan berilgan ta’rif sanaladi. Unga ko'ra, pedagogik texnologiya — o'qitish shakllarini opti- mallashtirish maqsadida o'qitish va bilimlarni o'zlashtirish jarayonida inson salohiyati va texnik resurslami qo'llash, ulaming o'zaro ta’siri ta’sirini aniqlashga imkon beradigan tizimli metodlar majmuasidir. Ushbu ta’rifdagi inson salohiyati atamasida o'qituvchining pedagogik va o'quvchilarning bilish faoliyati, texnik resurslar atamasi o'qitish metodlari va vositalari nazarda tutilmoqda.
Bizning nazarimizda, pedagogik texnologiya — ta’lim jarayonining samaradorligini oshirish maqsadida o'qitish va bilimlarni o'zlashtirish jarayonida o'qituvchining pedagogik va o'quvchining o'quv-bilish faoliyatini uyg'un ravishda tashkil etish, mazkur faoliyatni faollashtirish maqsadida, samaraii o'qitish metodlari, vositalari va shakllarini qo'llash, ulaming o‘zaro ta’sirini aniqlashga imkon beradigan tizimlar majmuasidir.
Ўқитишнинг замонавий педагогик технологиялари ўзига хос дидактик аҳамиятга эга бўлиб, ўқувчиларга биологик тушунчаларни таркиб топтиришда муҳим аҳамиятга эга. Биологияни ўқитишда o'quvchilarning bilish faoliyatini faollashtirish va ta’lim-tarbiya jarayonining samaradorligini oshirishga imkon yaratadi. Bu texnologiyalar guruhi didaktik-o'yin, rivojlantiruvchi, muammoli, modulli va kommunikativ ta’lim texnologiyalarini o'z ichiga oladi [Ж.О.Толипова. Биологияни ўқитишда педагогик технологиялар. “Чўлпон”. Т:.-2011й., -157б ] -Biologiya o'qituvchisi darsda o‘rganiladigan mavzuning ta’limiy, tarbiyaviy va rivojlantiruvchi maqsadlari va pedagogik texnologiyalarning didaktik funksiyalarini hisobga olgan holda qaysi texnologiyadan foydalanishini ilmiy-metodik asosda tanlagandagina ko‘zlangan maqsadga va samaradorlikka erishadi.
Asosiy tushuncha va tayanch atamalar:
Ўқитишнинг истиқболли тизимларидан бири ҳисобланади, чунки у таълим олувчиларнинг билим имкониятларини ва ижодий қобилиятларини ривожлантириш тизимига энг яхши мослашгандир. Анъанавий таълимда ўқув мақсадлари педагог фаолияти орқали ифодаланган яъни билим беришга йўналтирилган бўлса, модулли ўқитишда таълим олувчилар фаолияти орқали ифодаланиб, касбий фаолиятга йўналтирилган бўлади.
Модулли ўқитиш таълимнинг қуйидаги замонавий масалаларини ҳар томонлама ечиш имкониятини яратади:
Модул – фаолиятлик асосида ўқитиш мазмунини оптималлаш ва тизимлаш дастурларни ўзгарувчанлиги, мослашувчанлигини таъминлайди;
– ўқитишни индивидуаллаштириш;
– амалий фаолиятга ўргатиш ва кузатиладиган характерларни баҳолаш даражасида ўқитиш самарадорлигини назорат қилиш;
– касбга қизиқтириш асосида фаоллаштириш мустақиллик ва ўқитиш имкониятларини тўла рўёбга чиқариш.
Модулли ўқитиш самарадорлиги қуйидаги омилларга боғлиқ:
– таълим муассасасининг моддий-техник базаси;
– малакали профессор-ўқитувчилар таркиби даражаси;
– ўқувчилар тайёргарлиги даражасига;
– кутиладиган натижалар баҳосига;
– дидактик материалларнинг ишлаб чиқилишига;
– модуллар натижаси ва таҳлилига.
Модулли ўқитишда ўқув дастурларини тўла қисқартирилган ва чуқурлаштирилган табақалаш орқали босқичма-босқич ўқитиш имконияти яратилади. Яъни ўқитишни индивидуаллаштириш мумкин бўлади.
Модулли ўқитишга ўтишда қуйидаги мақсадлар кўзланади:

• 
  ўқитишнинг узлуксизлигини таъминлаш;
  
• 
  ўқитишни индивидуаллаштириш;
  
• 
  ўқув материалини мустақил ўзлаштириш учун етарли шароит яратиш;
  
• 
  ўқитишни жадаллаштириш;
  
• 
  фанни самарали ўзлаштиришга эришиш.
  

Модулли ўқитиш фаннинг асосий масалалари бўйича умумлаштирилган маълумотлар берувчи муаммоли ва йўриқли маърузалар ўқилишини тақозо этади. Маърузалар талабаларнинг ижодий қобилиятини ривожлантиришга қаратилмоғи лозим.
Модул амалий ва лаборатория машғулотлари маърузалар билан бирга тузилиши, улар маърузалар мазмунини ўрганиладиган янги материал билан тўлдирилиши керак.