O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

– mashq

So‘zli koptoklar

Talabalar ikkita oq va qora koptoklarni bir-biriga o‘zaro uzatadi. Har ikkalasi ham berilgan ritmga bo‘ysungan holda harakatlanadi. Qora koptokni otayotgan talaba istagan nomni bosh kelishikda aytadi. Kim koptokni ilib olsa, shu onda ma’no bo‘yicha mos keluvchi fe’lni qo‘shadi.

• 
  Bulut…
  
• 
  suzyapti!..
  
• 
  Gulxan…
  
• 
  yonyapti!..
  

Birinchi qarashda oddiy bo‘lib ko‘ringan bu mashq, hech qanday qiyinchiliksiz sust ritmda bajariladi. Mashqning ishchi holatini, diqqat o‘tish mexanizmini yaxshi egallagach, tezkor ritmga o‘tish mumkin.

2. – mashq

Yer va havo

Avvalgi mashqning boshqa ko‘rinishi bor. Oq koptok ramziy ma’noda “havo”ni anglatadi. Shuning uchun oq koptokni ilib oluvchi talaba biron- bir qushni, kapalaklar va boshqa nomlarni aytadi. Qora koptok –“yer”dir. Buning uchun yerdagi biron – bir hayvonning nomini aytib javob qaytarish kerak. Uchinchi koptok – “suv”ni ham qo‘shish mumkin va biron – bir baliqning nomini aytish kerak. Bu koptok boshqa rangda, masalan, havo rangda bo‘lishi mumkin. Ongimizda tezda tasavvur (qora – yer, oq - havo, havorang – suv) paydo bo‘ladi. Uchta koptok bilan harakat qilish qiyin ish. Yaxshi mashq qilingan diqqat esa talabaga bir zumda chamalash imkonini beradi.

Agar turli xil rangdagi koptoklar bo‘lmasa, bir rangdagi koptoklar bilan ishlang. Ularni otayotganda “havo”, “yer”, “suv” nomi bilan atab ishlash mumkin. Mabodo koptok bir dona bo‘lsa, uni “yer” yoki “havo” bilan atab, mashq qilinadi. Mashqning maqsadi – partnyor bilan o‘zaro bog‘lanish ko‘nikmasini va bir vazifadan ikkinchi vazifaga tez o‘tish ko‘nikmasini shakllantirish borat. Bunda fantaziyaning keng bo‘lishi yoki kashf qilishdan ko‘ra, fikrlar jarayonining tez paydo bo‘lishi muhimroq.

2.