O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent kimyo-texnologiya instituti

Lemna minor ning almashinmaydigan aminokislotalar tarkibi, mg/100 mg

Aminokislota nomi	Tajriba variantlari (mg/100mg)												O‘rtacha aminokislota miqdori
	1 variant		2-variant		3-variant		4- variant		5-variant		6-variant
	A	B	A	B	A	B	A	B	A	B	A	B	Variantlar kesimida quruq biomassasi	Variantlar kesimida oqsil
Treonin	1,25	4,99	1,14	5,02	1,10	5,04	1,15	5,02	1,22	5,03	1,10	5,04	1,16	5,03
Valin	1,88	7,54	1,70	7,58	1,65	7,62	1,73	7,58	1,83	7,60	1,65	7,62	1,74	7,59
Metionin	0,10	0,38	0,09	0,39	0,09	0,39	0,09	0,39	0,10	0,39	0,09	0,39	0,09	0,39
Izoleysin	1,44	5,79	1,31	5,82	1,27	5,85	1,33	5,82	1,41	5,84	1,27	5,85	1,34	5,83
Leysin	2,52	10,10	2,28	10,15	2,21	10,20	2,32	10,15	2,46	10,18	2,21	10,20	2,33	10,16
Tirozin	0,68	2,71	0,62	2,73	0,60	2,74	0,63	2,73	0,67	2,74	0,60	2,74	0,63	2,73
Fenilalanin	1,54	6,17	1,40	6,20	1,36	6,24	1,42	6,20	1,51	6,22	1,36	6,24	1,43	6,21
Lizin	1,51	6,09	1,37	6,13	1,33	6,16	1,39	6,13	1,48	6,14	1,33	6,16	1,40	6,13
Jami	10,93	43,78	9,91	44,01	9,61	44,23	10,06	44,01	10,66	44,14	9,61	44,23	10,13	44,06
A –quruq biomassa; B–oqsil.

3.4.4-jadval
Lemna gibba ning almashinmaydigan aminokislotalar tarkibi, mg/100 mg

Aminokislota nomi	Tajriba variantlari (mg/100mg)												O‘rtacha aminokislota miqdori
	1 variant		2-variant		3-variant		4- variant		5-variant		6- variant
	A	B	A	B	A	B	A	B	A	B	A	B	Variantlar kesimida quruq biomassasi	Variantlar kesimida oqsil
Trionin	1,08	4,7	1,01	4,77	1,02	4,73	1,1	4,74	1,03	4,77	1,06	4,78	1,05	4,75
Valin	0,92	7,29	0,86	7,39	0,87	7,33	0,94	7,34	0,88	7,4	0,91	7,41	0,90	7,36
Metionin	0,12	1,22	0,11	1,24	0,11	1,23	0,12	1,23	0,11	1,24	0,11	1,24	0,11	1,23
Izoleysin	1,09	5,69	1,02	5,77	1,03	5,72	1,11	5,73	1,04	5,77	1,07	5,78	1,06	5,74
Leysin	1,48	10,51	1,38	10,65	1,4	10,57	1,51	10,58	1,41	10,66	1,45	10,67	1,44	10,61
Tirozin	0,4	4,28	0,37	4,34	0,38	4,3	0,41	4,31	0,38	4,34	0,39	4,34	0,39	4,32
Fenilalanin	0,98	6,54	0,91	6,63	0,92	6,58	1,00	6,59	0,93	6,63	0,96	6,64	0,95	6,60
Lizin	1,08	6,07	1,01	6,15	1,02	6,1	1,1	6,11	1,03	6,16	1,06	6,17	1,05	6,13
Jami	7,15	46,30	6,67	46,94	6,75	46,56	7,29	46,63	6,81	46,97	7,01	47,03	6,95	46,74
A –quruq biomassa; B–oqsil.

3.4.5-jadval

Makrofitlardan biomassa olish va ularning oqsilli ozuqaviy qiymatining tahlili

Tajriba variantlari	Makrofit turlari	Ho‘l biomassa, g	Quruq biomassa, g	O‘rtacha quruq massa, g	Variantlar kesimida 1 m^2 dagi ho‘l biomassa, g	Variantlarda1 m^2 dan o‘rtacha, quruq massa chiqishi	Variantlar kesimida 1 m^2 dagi ho‘l biomassa, g	Variantlar kesimida 1 m^2 dan o‘rtacha, quruq massa chiqishi, g	100m^2 maydonda ho‘l biomassa chiqishi	100m^2 maydonda quruq biomassa chiqishi	Variantlardagi oqsil miqdori, %	Variantlar bo‘yicha o‘rtacha oqsil miqdori, %	Quruq massadagi almashinmaydigan aminokislotlar miqdori, mg/100mg	Oqsildagi almashinmaydigan aminokislotlar miqdori, mg/100mg	Quruq massadagi aminokislotalarga nisbatan almashinmaydigan aminokislotalarning o‘rtacha miqdori, mg/100mg	Oqsildagi aminokislotalarga nisbatan almashinmaydigan aminokislotalarning o‘rtacha miqdori, mg/100mg
1	Lemna minor	100	5,26	5,21	1355	257,60	1429,83	274,53	142983,3	27452,80	16,14	16,10	10,93	43,78	10,13	44,07
2		100	5,13		1468	286,16					15,84		9,91	44,01
3		100	5,27		1486	281,97					16,23		9,61	44,23
4		100	5,48		1303	237,77					15,74		10,06	44,01
5		100	5,77		1789	310,05					16,34		10,66	44,14
6		100	4,34		1178	271,43					16,32		9,61	44,23
1	Lemna gibba	100	5,81	6,03	1648	283,65	1628,00	269,91	162800,0	26990,88	15,08	15,12	7,15	46,3	6,95	46,74
2		100	5,67		1718	303,00					14,96		6,67	46,94
3		100	5,94		1592	268,01					15,18		6,75	46,56
4		100	6,42		1634	254,52					14,23		7,29	46,63
5		100	6,12		1598	261,11					15,78		6,81	46,97
6		100	6,23		1578	253,29					15,49		7,01	47,03

Olingan natijalarni tahlil qilganda Lemna asosida ozuqaviy qiymatli mahsulot tayyorlashda uning toza holda olingan oqsili tarkibidagi aminokislotalar tarkibi, balki ishlab chiqarish sharoitida to‘g‘idan to‘g‘ri qo‘llaniladigan quruq massaning oqsil saqlashi va uning aminokislotalar tarkibi, eng muhimi almashinmaydigan aminokislotalar tarkibii aniqlash ham muhim ahamiyatga egadir.

Tadqiqotlar davomida ryaskaning quruq massasi tarkibidagi oqsil miqdori va uning aminokislotlarini tahlil qilishda yo‘qotishlar hisobiga aniq ma’lumotlar olish imkoniyati juda kamligi sababli uning ozuqaviy qiymati noto‘g‘ri baholanishi mumkin degan xulosaga kelindi.
SHu boisdan uning haqiqiy ozuqaviy qiymatini aniqlashda aynan quruq massadan ajratilgan toza holdagi oqsil ajratish va mazkur oqsildan aminokislotalar tarkibini tahlil qilish maqsadga muvofiqdir. Bu esa kelgusida ryaska asosida farmatsevtik, oziq-ovqat va ozuqa mahsulotlari ishlab chiqarishda muhim ahamiyatga egadi.