O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti Moliya yo’nalishi (sirtqi bo’lim) Davlat byudjeti fanidan kurs ishi mavzu: Byudjet tasnifining mohiyati, ahamiyati va hozirgi zamon xususiyatlari

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA
MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
Toshkent moliya instituti





Moliya yo’nalishi (sirtqi bo’lim)
Davlat byudjeti fanidan

KURS ISHI
Mavzu: Byudjet tasnifining mohiyati, ahamiyati va hozirgi zamon xususiyatlari.
Bajardi: MMS 65 –guruh talabasi
Abubakirov Sherzod
Tekshirdi:

Toshkent-2021
Mavzu: Byudjet tasnifining mohiyati, ahamiyati va hozirgi zamon xususiyatlari
Reja:
Kirish.
1. Davlat tuzilishi shakllari va ularning mamlakatdagi byudjet tuzilishiga ta’siri.
2. O‘zbekiston Respublikasida davlat byudjeti tuzilishi asoslari va budjet tizimi.
3. Budjet tizimi byudjetlari o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlar shakllari.
4. Konsolidatsiyalashgan byudjet tushunchasi, uni tuzishning zarurligi va maqsadi .
5. Byudjet munosabatlari va davlat byudjetining mohiyati
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar

Kirish.
“Moliya” fani iqtisod sohasi uchun mutaxassislar tayyorlash tizimida eng asosiy o'rinlardan birini egallaydi. Mustaqil fan sifatida unga o'tgan asrning 50-yillarida asos solingan bo'lib, u o'sha davrdagi moliyaviy tushunchalarga mos kelar edi. O'zbekistonda ham bozor islohotlarining amalga oshirilishi moliya fanidagi bir qancha muhim nazariy qoidalarni qayta ko'rib chiqilishini taqozo etdi. Ammo bu narsa hamon o'quv adabiyotlarida o'z aksini to'liq topgani yo'q. Shu boisdan ham, ayrim holatlarda, mamlakat moliya tizimida sodir bo'lgan keskin o'zgarishlarni yetarli darajada inobatga olmagan holda mashg'ulotlar o'tkazib kelinmoqda. Qo'lingizga taqdim etilayotgan darslik mualliflari moliyaning nazariy masalalariga oid barcha prinsipial o'zgarishlarni o'quvchilar e'tiboriga yetkazishga harakat qilishgan. Darslikning 1-6-boblarida moliyaga doir umumnazariy masalalar (moliyaning mohiyati va funksiyalari, moliyaviy siyosat, moliya tizimi, moliyaviy boshqaruv, moliyaviy rejalashtirish va tartibga solish, moliyaviy nazorat) yoritilgan. Xo'jalik yurituvchi sub'ektlar moliyasi davlat moliyaviy salohiyatining asosi, xo'jalik yurituvchi sub'ektlarni moliyaviy isloh qilish, ularning moliyaviy resurslari, asosiy va aylanma kapital doiraviy aylanishining moliyaviy jihatlari, ishlab chiqarish xarajatlari, foydasi va rentabelligi, xo'jalik yurituvchi sub'ekt marketing strategiyasining moliyaviy yo'nalishlari, ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish va yangilash investitsion dasturlarini moliyalashtirish, moliyaviy barqarorlikka tegishli holatlar 7-14-boblarda o'z aksini topgan. 15-23-boblar umumdavlat moliyasiga, ya'ni davlat byudjeti,uning daromadlari va xarajatlari, byudjet defitsiti va uni moliyalash-A.V.Vahobov. T.S.Malikovtirish, byudjet tizimi, tuzilmasi va jarayoni, byudjetdan tashqari davlat fondlari, ijtimoiy ta'minot, davlat krediti va sug'urtaga oid masalalarga bag'ishlangan. Va nihoyat, uy xo'jaliklari moliyasi va xalqaro moliya masalalari esa 24-25-boblarda bayon qilingan. Har bir bobning oxirida o'ziga xos tarzda bahs-munozara yoki nazorat uchun keltirilgan ko'plab aniq savollar tegishli mavzularni chuqur, tez va os on o'zlashtirishga xizmat qiladi, deb o'ylaymiz. Kitobning 6-bobi iqtisod fanlari nomzodi, dotsent G'.Q.Yaxshiboev, 20-bobi iqtisod fanlari doktori, professor N.H.Haydarov, 23-bobi iqtisod fanlari nomzodi, dotsent X.M.Shennaev va 25-bobi iqtisod fanlari doktori, professor N.X.Jumaev, qolgan barcha boblar iqtisod fanlari doktori, professor T.S.Malikov va iqtisod fanlari doktori, professor A.V.Vahobovlar tomonidan yozilgan.
Budjet (qadimiy Fransuzcha “baguete”-karmon, sumka)— bu davlat va mahalliy oʻz-oʻzini boshqarish vazifalari va funksiyalarini moliyaviy taʼminlash uchun moʻljallangan pul mablagʻlari jamgʻarmalarini toʻplash va sarflash shaklidir. Byudjet defitsiti daromadlarni oshib ketganda va mamlakatning moliyaviy sog'lig'ini ko'rsatganda paydo bo'ladi . Hukumat odatda byudjet tanqisligi so'zlarini tadbirkorlik yoki jismoniy shaxslarga emas, balki xarajatlarni nazarda tutadi. Hisoblangan defitsitlar davlat qarzini shakllantiradi. Byudjet defitsitining asosiy xavf-xatarlaridan biri inflyatsiya bo'lib, u narx darajasining doimiy o'sishi hisoblanadi. Qo'shma Shtatlarda byudjet taqchilligi Federal Rezervning inflyatsiya darajasini pasaytiradigan iqtisodiyotga ko'proq pul tushirishiga olib kelishi mumkin. Natijada, iqtisodiy faoliyatning kamida olti oy davom etadigan pasayishini anglatadigan turg'unlik yuz beradi. Byudjet tanqisligining davom etishi inflyatsiyaga uchragan pul-kredit siyosatiga olib kelishi mumkin